Acaba Kur'an'ın bahsettiği bu konular nelerdir?

Evet, insan ve insanın vazifesi,

Kainat ve bütün alemleri yaratan Allah'ın,

Yer ve göklerin,

Dünya ve âhiretin,

Geçmiş ve geleceğin,

ezel (başlangıcı olmayan) ve ebedin (sonsuzluğun) geniş ve çok şeylerle ilgili konularını içine alır.

Memelilerin meniden yaratılışından, ta (burada "ta" sözü uzaklığa işaret eden söz, değin, kadar manasındadır. Yazının devamında da geçmektedir.) kabre girinceye kadar halleri anlatılır.

Yemek, yatmak adabından tut, ta kaza ve kader konularına kadar bahseder.

Altı günde alemin yaratılışından tut, ta "Yemin olsun peş peşe gönderilen meleklere." Mürselat Suresi 77:1. "Yemin olsun esip kavuran rüzgara" Zariyat Suresi, 51:1. yeminleriyle işaret olunan rüzgârların esmesindeki vazifelerine kadar anlatır."

Allah dilemedikçe siz hiçbir şeyi isteyemezsiniz." İnsan Suresi, 76:30. "Allah, kişi ile onun kalbi arasına girer." Enfal Suresi, 8:24. işaretleriyle, insanın kalbine ve iradesine müdahalesinden tut, tâ "Gökler onun kudret elinde dürülmüştür." Zümer Suresi, 39:67. yani bütün gökleri bir elinde, avucunda tutmasına kadar bahseder.

Zeminin, yeryüzünün çiçek ve üzüm ve hurmasından tut, tâ " Ne zaman ki yer müthiş bir sarsıntıyla sarsılır." Zilzal Suresi, 99:1. ile ifade ettiği hayret verici gerçeğe kadar anlatır.

Ve semânın, göklerin "Sonra iradesini buhar halindeki semaya yöneltti." Fussilet Suresi, 41:11. halindeki vaziyetinden tut, tâ buharla bölünmesine ve yıldızlarının düşüp sınırsız fezada dağılmasına kadar bahseder.

Ve dünyanın imtihan için açılmasından, tâ kapanmasına kadar; ve âhiretin birinci menzili olan kabirden, sonra berzahtan (kabir aleminden), haşirden, sırat köprüsünden tut, tâ Cennete, tâ saadet-i ebediyeye (sonsuz mutluluğa) kadar anlatır.

Geçmiş zamanının hadiselerinden, Hazret-i Âdem (AS)'ın cesedinin yaratılmasından, iki oğlunun kavgasından ta Nuh Tufanına, ta Firavunun kavminin boğulmasına, tâ pek çok peygamberlerin mühim hâdiselerine kadar bahseder.

Ve "Ben sizin Rabbiniz değil miyim? A'raf Suresi,7:172. işaret ettiği zaman üstü olaydan tut, tâ "Yüzler var, o gün ışıl ışıldır, Rabbine bakar." Kıyamet Suresi, 75:22-23. ifade ettiği sonsuz olaya kadar bütün önemli ve esas konuları öyle bir tarzda beyan eder.

O beyan, açıklama bütün kâinatı bir saray gibi idare eden;

Ve dünyayı ve âhireti iki oda gibi açıp kapayan;

Ve yeryüzü bir bahçe ve gökler, kandilleriyle süslendirilmiş bir tavan gibi tasarruf eden;

Ve geçmiş ve gelecek, bir gece ve gündüz gibi nazarına karşı hazır iki sayfa hükmünde seyreden;

Ve ezel ve ebed (başlangıcı olmayan ve sonsuz), dün ve bugün gibi işler zincirinin iki tarafı birleşmiş, bitişmiş bir surette, şimdiki zaman gibi onlara bakan bir Zât-ı Zülcelâle (sonsuz haşmet ve yücelik sahibi olan Allah'a) yakışır bir açıklama şeklidir. (25. Söz'den faydalanılmıştır.)