Arabuluculuk Başvurusu Nasıl Yapılır?

Ülkemizde 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 2012 yılında Resmi Gazetede yayınlanması ile hukuk sistemimize dahil olan arabuluculuk, bu konuda eğitim alarak uzmanlaşmış, tarafsız, bağımsız arabulucular tarafından çeşitli müzakere yöntemleri kullanılarak yürütülen ve tarafların iradeleri ile uyuşmazlığı çözmelerini hedefleyen bir alternatif uyuşmazlık çözme yöntemidir.

Dava Öncesi Arabuluculuk

Mahkemeye gitmeden önce arabuluculuğa başvuruda dikkat edilmesi gereken husus arabuluculuk başvurusunun dava şartı olup olmadığıdır. İş kazası hariç olmak üzere işçi-işveren uyuşmazlıkları ile ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk dava şartı olduğundan dava açılmadan önce arabulucuya başvuru zorunludur.

Bunlar dışında yine taraflar üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri uyuşmazlıklar bakımından arabuluculuğa başvurabilirler.

Arabuluculuk Başvurusu Nereye Yapılır?

Dava şartı olan arabuluculukta başvuru nereye yapılır?

Dava şartı arabuluculuk başvurusu, uyuşmazlığın esasını görmekle yetkili mahkemenin olduğu yerdeki arabuluculuk merkezine yapılabilir ya da başvuru yapmak isteyen kişi kendisine en yakın arabuluculuk merkezine başvurarak, davanın esasına bakacak mahkemenin bulunduğu bölgeden bir arabulucu atanmasını talep edebilir. Her iki halde arabuluculuk başvurusuna sistemden herhangi bir arabulucu atanacaktır. Örneğin işçi işveren uyuşmazlıklarında davanın esasına bakmakla yetkili mahkeme davalının ikametgahının bulunduğu yahut işin yapıldığı yer mahkemesidir. Bu mahkemelerin bulunduğu yerlerden herhangi birinde arabuluculuk merkezinden başvuru yapılabilir.

Buna alternatif olarak dava şartı arabuluculuk başvurusunda taraflardan biri ya da her ikisi anlaşarak bir arabulucuya başvurabilir. Bir tarafın dava şartı arabuluculuk başvurusu yapmak üzere seçtiği arabulucu karşı tarafla iletişime geçerek başvurucunun kendisine başvurduğunu, karşı tarafça da kabul edilmesi halinde arabuluculuk sürecini kendisinin yürüteceğini izah eder. Karşı tarafın da arabulucuyu kabul etmesi halinde sürece başlanır.

Tarafların seçtiği arabulucu ile dava şartı arabuluculuk yapılır mı?

Tarafların birinin veya her ikisinin seçtiği arabulucu ile yürütülen süreçte uyuşmazlığın anlaşma ile neticelenmesi halinde arabulucu UYAP sistemi üzerinden ihtiyari arabuluculuk dosyası açar ve dosyayı anlaşma yapıldığını belirtmek sureti ile kapatır. Sürecin anlaşmama ile sonuçlanması halinde tarafların ve arabulucunun imzaladığı arabulucu belirleme tutanağı adliyelerdeki arabuluculuk merkezlerinden birine sunularak anlaşmama şeklinde sonuçlanan arabuluculuk süreci dava şartına dönüşür ve dosyaya sistem üzerinden bir numara verilir. Arabulucu uyuşmazlığı bu dosya üzerinden anlaşmama seçeneği ile kapatır. Ve taraflar dava şartını yerine getirmiş olur. Tarafların seçtiği arabulucu ile yürütülen dava şartı arabuluculukta, arabulucunun belirli bir bölgeden seçilmesi zorunlu değildir.

İhtiyari arabuluculukta başvuru nereye yapılır?

İhtiyari arabuluculukta taraflardan biri veya her ikisi bir arabulucu belirleyebilir. Arabulucunun, görevini yerine getirmesine engel bir durum söz konusu değilse arabulucu UYAP sistemi üzerinden ihtiyari arabuluculuk dosyası açar, süreci yürütür, neticelendirir. İhtiyari arabulucu seçerken, arabulucunun hangi bölgeden seçildiği önem taşımaz.

Dava Devam Ederken Arabuluculuk Başvurusu Nasıl Yapılır?

Dava açıldıktan sonra ilk duruşmada hakim tarafları sulh ve arabuluculuğa davet eder. Taraflarca arabulucuya başvuru yapılmak istendiği belirtilir ise bu beyanın duruşma tutanağına geçirilmesi ile arabuluculuk süreci başlar. Taraflar hakim teklif etmeden de dava açıldıktan sonra arabulucuya başvurabilirler. Bu halde de tarafların arabulucuya başvurmak konusunda anlaştıklarını duruşmada beyanlarını zapta geçirerek yahut duruşma dışında mahkemeye yazılı olarak bildirmeleri ile arabuluculuk süreci başlar. Dava devam ederken arabulucuya başvurulması halinde süreç sona erene kadar geçen süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesabında dikkate alınmaz.

Arabuluculuk Başvurusunda İstenen Belgeler Nelerdir?

Adliyelerde bulunan arabuluculuk merkezlerine yapılan başvurularda, başvurucu merkezlerde bulunan başvuru formunu doldurarak sürece başvuru yapabilir. Başvuru formunda, başvurucunun, varsa iş hukuku avukatı vekilinin ve karşı tarafın, isim, soy isim (taraflardan herhangi biri tüzel kişilikse unvan), adres, kimlik/vergi numarası ve telefon bilgilerinin sorulduğu kısımlar ile uyuşmazlık konusu hakkında bilgi talep edilen kısımların doldurulması ile arabuluculuğa başvuru yapılır. Başvurucu vekil aracılığı ile başvuruyorsa vekaletnamenin de başvuru formuna eklenmesi gerekmektedir. Başvurucu dilerse uyuşmazlığa ilişkin bilgi ve arabulucuya başvuru iradesini içeren bir dilekçeyi de başvuru formuna ekleyebilir.

Tarafların doğrudan arabulucuya veya özel arabuluculuk merkezlerine başvurması halinde de başvuru esnasında matbu bir form olmasa dahi aynı bilgiler arabulucu veya merkeze verilerek başvuru yapılır.