Görevi Yaptırmamak İçin Direnme (Mukavemet) Suçu ve Cezası

Bu konu üzerine odaklanan içeriğimiz, ilgili maddelerin ve cezaların dikkatle incelenmesini önerir.

Görevi Yaptırmamak İçin Direnme (Mukavemet) Suçu Nedir?

Görevi yaptırmamak için direnme (mukavemet) suçu; bir kamu görevlisinin, görevini yerine getirmesinin cebir veya tehdit ile engellenmesi eylemidir. Kamu görevlisine yönelik, görevini icra etmesini önlemek amacıyla cebir veya tehdit kullanılması, bu suçun meydana gelmesine sebep olur.

Unutulmamalıdır ki kamu görevlisinin görevi kötüye kullanma suçu işlediği durumlarda görevi yaptırmamak için direnme suçu oluşmayacaktır.

Bu suç, kamu düzeninin korunması açısından önemli olduğu için, polise, zabıtaya direnme gibi ifadelerle de tanımlanabilir. Görevi Yaptırmamak İçin Direnme (Mukavemet) Suçu ve Cezası, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 265. maddesinde belirtilmiş ve aşağıdaki hükümler ile düzenlenmiştir:

görevlisinin görevini yapmasını engelleyen cebir veya tehdit eyleminde bulunan kişilere, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
suç yargı görevlilerine karşı işlenirse, ceza iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına çıkarılır.
kişinin tanınmayacak bir şekilde veya birden fazla kişi tarafından işlenmesi durumunda, ceza üçte bir oranında artırılır.

kullanılarak veya suç örgütlerinin yarattığı korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır.

işlenirken ayrıca kasten yaralama suçunun ağırlaşmış halleri gerçekleşirse, bu suç için de ayrıca ceza uygulanır.

Pasif direniş, görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturmaz. Bu suçun meydana gelmesi için, kamu görevlisine karşı cebir veya tehdit içeren aktif davranışların bulunması gerekir. Bu suç, seçimlik hareketli suçlar kategorisindedir, zira cebre veya tehdide başvurma eylemi mevcuttur.

TCK 265

TCK 265 maddesi, görevi yaptırmamak için direnme suçunu düzenler ve kamu görevlisine karşı cebir veya tehdit kullanılması durumunda altı aydan üç yıla kadar hapis cezası öngörür. Suçun ağırlaştırıcı şartları altında, faile daha ağır cezalar hükmedilir.

Ceza Kanunu (TCK) Bakımından Kamu Görevlisi Kimdir?

Kamu görevlisi tanımı, 5237 sayılı Kanun kapsamında geniş tutulmuştur ve Kanun'un 6/1 – c maddesinde belirtilmiştir. Kanuna göre kamu görevlisi; devletin yürüttüğü kamu hizmetlerine atama, seçilme ya da herhangi bir şekilde dahil olan kişilerdir. Bu tanıma göre;

Polis, zabıta gibi memurlar,
Yargı görevi yapan avukat, hakim, savcı gibi kişiler,
Milletvekili, belediye başkanı gibi seçilmiş kişiler,
Atanmış seçim kurulu başkanları, sandık başkanları gibi kişiler,

TCK uyarınca kamu görevlisi olarak kabul edilirler. Görevi Yaptırmamak İçin Direnme (Mukavemet) Suçu ve Cezası, hürriyeti kısıtlayıcı cezalar içerdiği için, bu suçla ilgili soruşturma ve kovuşturma sürecinde etkin savunma yapmak, ceza avukatı yardımı almak önemlidir.

Görevi Yaptırmamak İçin Direnme (Mukavemet) Suçunun Cezası

Kamu görevlisine yönelik cebir veya tehdit kullanarak görevini engelleme eylemi, TCK md.265’e göre cezalandırılır. Suçun cezası, şartlara bağlı olarak değişkenlik gösterir:

Fail için 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülür.
Yargı görevlilerine karşı işlenirse, ceza 2 yıldan 4 yıla kadar artırılır.
Failin kendisini tanıyamayacak hale getirmesi veya birden fazla kişi tarafından işlenmesi halinde, ceza üçte bir oranında artırılır.
Suçun silahla veya suç örgütlerinin korkutucu gücüyle işlenmesi durumunda, ceza yarı oranında artırılır.
Suç esnasında ağırlaşmış kasten yaralama suçu işlenirse, ilave cezalar uygulanır.

Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçunun Unsurları

Cebir veya tehdit kullanarak kamu görevlisinin görevini yapmasını engelleyen her kişi, görevi yaptırmamak için direnme suçunun faili sayılır. Bu suçun var olabilmesi için, cebir veya tehdidin mutlaka bulunması gerekmektedir. Kamu görevlisine yönelik direnme eylemi, yalnızca görevi icra edilirken gerçekleşmişse suç teşkil eder. Kamu görevlisi görevi dışındaki bir durumda veya görev alanına girmeyen bir işle meşgulken yapılan eylemler, bu suçu oluşturmaz.

Kamu görevlisine, görevi tamamlandıktan sonra yöneltilen cebir veya tehdit eylemleri, görevi yaptırmamak için direnme suçu kapsamında değerlendirilmez. Örneğin, bir kişinin polis tarafından gözaltına alınıp polis aracına konduktan sonra gerçekleşen bir tartışma, bu suç türünü oluşturmaz.

Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçunda Şikayet Süresi, Uzlaşma ve Dava Zamanaşımı

Görevi yaptırmamak için direnme suçu, uzlaşma yoluyla çözüme kavuşturulamaz ve şikayete tabi bir suç değildir, dolayısıyla herhangi bir şikayet süresi bulunmamaktadır. Bu suçun temel hali için dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.

Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçunda Erteleme, HAGB ve Adli Para Cezasına Çevirme

Görevi yaptırmamak için direnme suçunda, mahkeme tarafından verilen hapis cezasının ertelenmesi mümkündür. Ancak, suçun sağlık personeline karşı, görevleri nedeniyle işlenmesi halinde erteleme uygulanmaz.

Suç nedeniyle verilen hapis cezasının, belirli koşullar altında adli para cezasına çevrilmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilmesi mümkündür. Bu, suçun mahiyeti ve faile atfedilen kişisel durumlar dikkate alınarak yapılır.

Görevi yaptırmamak için direnme (mukavemet) suçu, kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirebilmesi için korunması gereken bir alandır. Bu suçun failleri, kanun önünde belirlenen cezai yaptırımlara tabi tutulurlar. Bu yaptırımlar, suçun şartlarına ve ağırlığına göre değişkenlik gösterir. Suçla suçlanan kişilerin, haklarını koruyabilmeleri ve adil bir yargılama süreci geçirebilmeleri için ceza hukuku alanında uzman bir avukattan yardım almaları önem taşır.