Nistagmus Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Nörolojik sorunlar nedeniyle en sık karşılaşılan şikayetlerden biri nistagmustur. Her iki gözde de gelişebilen nistagmus gözlerin istemsiz bir şekilde hareket etmesiyle karakterize bir sağlık problemidir. Beraberinde çeşitli görme bozuklukları yaratabilen nistagmus açığa çıkmasında rol alan ana hastalığa göre tedavi edilebilir.

Nistagmus Nedir?

Nistagmus, her iki gözde de görülebilen, gözlerin istemsiz bir şekilde hızlıca farklı yönlere doğru hareket etmesi olarak tanımlanır. Bazı vakalarda herhangi bir belirtiye sebep olmadan ilerleyen bu durum ilerlemesi halinde bulanık görme gibi şikâyetleri beraberinde getirebilir. Genellikle bulanık görmeye ek olarak denge bozukluğu şikâyeti gelişmesinde rol alır ve denge bozukluğu incelenirken tespit edilir.

Sağlıklı bir kişinin vücudunda dengenin korunması için çok sayıda mekanizma mevcuttur. Farklı sistemler içerisinde yer alan organ ve dokuların verimli bir şekilde çalışmasıyla denge mekanizmasının da ihtiyaç duyulan şekilde çalışması sağlanır. Beyin, beyincik, beyin çekirdekleri ve sapı, kulakta yer alan yarım daire kanalları ve gözler başta olmak üzere birçok organ bir uyum içerisinde çalışır. Bu organların fizyolojik yapısını etkileyen sağlık sorunları gelişmesi halinde tüm sistem olumsuz yönde etkilenebilir. Vücudun eski ve yeni konumunu kavraması sırasında aksaklıklar gelişebilir ve denge kayıpları açığa çıkabilir. Bu durumun beraberinde ise göz hareketlerinde farklılaşma görülebilir ve nistagmusz belirtileri açığa çıkabilir. Nistagmus gelişiminde rol alan ana hastalığa göre gözlerin hareket yönü ve doğrultusu değişkenlik gösterebilir.

Nistagmus Neden Gelişir?

Farklı hastalıklar denge organlarını etkileyebilir. Etkilenen denge organı sonucu ise nistagmus gelişebilir. Nistagmus gelişimine sebep olabilecek hastalıklar aşağıdaki gibi açıklanabilir.

Vertigo: Tam adı ile benign paraksimal pozisyonel vertigo (BPPV), kulak kristallerinin hareket etmesi sonucunda yarım daire kanallarına kaçması, bu durumun beraberinde ise şiddetli baş dönmesine neden olan bir hastalıktır. Baş dönmesi ile şiddetli nistagmus gelişir.
Akut labirentit: İç kulakta yer alan işitme ve denge organları bölgesi labirent olarak adlandırılır. Bu bölgede gerçekleşen iltihap nedeniyle; işitme kaybı, baş dönmesi ve nistagmus gelişebilir.
Menenjit ve ensefalit gibi enfeksiyonlar: Vücuttaki enflamasyonun denge merkezini etkilemesi halinde nistagmus gelişebilir.
Beyin tümörleri: Beyinde gelişen iyi veya kötü huylu tümör yapıları nedeniyle denge merkezi üzerinde baskı oluşabilir ve bu durum nistagmus ile sonuçlanabilir.
Multipl skleroz: Beyinde bulunan denge merkezlerinde multipl skleroz nedeniyle plak yapıları oluşabilir. Bu durum ise nistagmus ile karşılaşmasına neden olabilir.
Göz hastalıkları: Katarakt veya strabismus gibi göz hastalıkları göz kaslarının düzgün çalışmasını engelleyebilir. Kas disfonksiyonları nedeniyle nistagmus görülebilir.
Vestibüler nörit: Kulak içinde yer alan sinirlerin iltihaplanması ile gelişen hastalık denge kaybı ve nistagmus yaratabilir.

Nistagmus Belirtileri Nelerdir?

Baş dönmesi
Yürüyüş bozukluğu
Denge problemleri
Vertigo
Çift görme
Bulanık görme
İşitme kaybı
His kaybı
Baş ağrısı
Yorgunluk
Konuşmada güçlük

Nistagmus Tedavisi Nasıl Yapılır?

Nistagmus tedavisinin sağlanabilmesi için temelinde yatan ana sağlık probleminin bilinmesi gerekir. Nistagmus şüphesi ile bir sağlık kuruluşuna danışıldığında hasta doktor tarafından detaylı bir muayene altına alınır. Klinik muayene, laboratuvar testleri ve görüntüleme tetkikleri ile hastanın tüm sağlık durumu değerlendirilir. Değerlendirmeler sonucunda nistagmusun neden kaynaklandığı tespit edilebilir.

Bulanık görme şikayetleri için hastalar gözlük kullanımına yönlendirilebilir. Göz hareketlerinin daha rahat bir şekilde kontrol edilebilmesi içinse göz kaslarına botoks yapılabilir. Nistagmusun ağır olduğu vakalarda ise hastalara tenotomi yöntemi önerilebilir. Ağır vakalarda tercih edilen cerrahi müdahale ile göz kaslarına daha etkili girişimlerde bulunulabilir. Kaslar üzerinde yapılacak müdahaleler ile gözlerin daha kolay bir şekilde pozisyonlanması desteklenebilir.