Geçen haftaki köşe yazımızda ‘Zamların Sorumlusu Kim’ diye okuyucularımızın karşısına çıkmıştık. Bu konuda dönüşüm çok oldu ve herkes neden bu kadar zam yapıldığını, alım gücünün neden bu kadar azaldığını sordu.
Gazi şehrimizde market işletmeciliği yapan esnaflar ise üretim yapan firmaların sürekli zam yaptığını kendilerininde bu zamlardan rahatsız olduklarını bizlere ifade ettiler. Marketlerde satılan tüm ürünlerin alış ve satış faturalarının sistemde kayıtlı olduğu için kar marjlarının sınırlı olduğunu söylediler. 5’li zincir marketler bunun dışında bulunuyor. Çünkü onlar hem üreticiyi hemde tüketiciyi zorluyorlar. Üreticiden ürün alırken uzun vadeli işlemler yaparlar, ancak tüketiciye satarken peşin çalışırlar.
Yazımızda zamların en büyük sorumlusunun hükümet olduğunu belirtmiştim. Hükümet yetkilileri enerji, akaryakıt ve döviz fiyatlarını makul seviyeye indirmeli ki fiyatlar aşağı çekilebilsin. Önce üretim maliyetleri aşağı çekilecek, sonra üretim ile tüketim arasındaki tüm mekanizmalar denetlenerek en makul seviyede fiyatlarla satışı sunulabilsin, örneğin tarlasında bir ürün yetiştirecek bir çiftçi önce tohum alacak, sonra sulama-gübre-ilaç ve toplama işini gerçekleştirip satışı için ilgili esnafa verecektir. Ancak ilaç-gübre-mazot-sulama ve işçilik için maliyet yüksek olunca üründe pahalı satılmak zorunda oluyor. Birde aradaki esnafları da eklersek tüketiciye gelene kadar fiyatlar aşırı pahalanıyor. Çiftçi 1 liraya mal ettiği bir ürünü 1,20 liraya satmalı ki para kazanabilsin, çiftçinin 1,20 liraya sattığı ürün eğer markette 5 liraya satılıyorsa o zaman denetim mekanizması burada devreye girmelidir. Bu farkın nereden kaynaklandığını araştırmalıdır.
İşçi, memur, esnaf, çiftçi kardeşlerimiz artık kazandıkları para ile ailelerinin geçimlerini sağlamada zorlanıyorlar. Açlık sınırının 3 bin lira, yoksulluk sınırının 9 bin lira olduğu ülkemizde asgari ücret alan ve milyonlarca emekli maalesef açlık sınırının altında ücret almaktadır. Milyonlarca memurun yanında esnaf ve çiftçilerimizde yoksulluk sınırının altında ücret kazanabilmektedir. Pandemi öncesi ve sonrası diye fiyatlanmalar iki kısımda toplanıyor. Buda son iki yıllık süreçle ilgili ve son iki yılda ürünlere en az yüzde 50 zam, konut-otomotiv ürünlerine yüzde 100 geldiğini görüyoruz. Gazi şehirde konut fiyatları aldı başını gidiyor ve akabinde kiraları uçuruyor. Yüksek kiralar nedeniyle asgari ücretli, emekli ve öğrenciler ev tutamayacak duruma düştüler. Gerek merkezi gerekse yerel yöneticiler bu sorunlara el atmaları gerekmektedir.

Yapılan zamlardan esnaf-memur-işçi-öğrenci-hükümet- muhalefette şikayetçi, herkesin şikayetçi olduğu bir yerde sorumlu kim diye arıyorsak kendimize sormamız gerekmez mi?
Bu yapılan zamlardan ya hükümet yetkilileri sorumludur yada vatandaş olarak bizler sorumluyuz. Mutlu olmak istiyorsak el birliği yapıp bu mutluluğu herkesle paylaşmalıyız. Bunun için tüm yurttaşlarımızın refah düzeylerinin artırılması gerekmektedir