Nedenleri
Guatr'ın dünyada en sık görülen nedeni beslenmede iyot eksikliğidir. Diğer nedenler şunlardır:
Graves hastalığı
Hashimoto hastalığı gibi tiroidin iltihaplı hastalıkları
Tiroid bezinin tek tarafında nodül ya da şişlik
Tiroid bezinde birden fazla nodül ve şişlik varlığı (multinodüler guatr)
Tiroid kanseri (İyi huylu tiroid nodüllerine kıyasla çok nadir görülür)
Hamilelik (Hamilelik sırasında salgılanan HcG hormonu tiroid bezinin az da olsa büyümesine neden olabilir)
Kistler
Boyun bölgesinden radyasyona maruz kalan kişiler
Ailesinde nodül hikayesi olan kişiler.
İyot içeren yiyeceklerin az olduğu bölgeler, kadın cinsiyet, çeşitli bağışıklık hastalıklarına sahip olanlar, amiodaron, interferon ve lityum gibi ilaçları kullananlar, hamilelik ya da menopoz dönemindeki kadınlar ve 40 yaş üstü kişiler guatr hastalığı açısından risk altındadır.
Çeşitleri
Tiroid bezinin büyümesi ve gözle görünür hale gelmesine halk arasında ‘guatr’ deniyor. Ancak guatr adı altında nedenleri, tanı yöntemleri ve tedavisi son derecede farklı çok sayıda tiroid bezi rahatsızlıkları yer alıyor.
Guatrın, nodüllü ve nodülsüz olmak üzere iki tipi bulunuyor.
Bez hacim olarak tamamen büyürse ‘nodülsüz’ ya da ‘diffüz guatr’ deniliyor.
Nodül varlığında ise ‘nodüllü guatr’ olarak adlandırılıyor. Birden fazla nodül varsa “multinodüler guatr” adı verilir.
Ancak guatr oluşumunda tiroit bezinin fonksiyonu yani salgılanan hormon miktarı ile ilgili bir gösterge bulunmuyor.
Belirtiler
Tüm guatr durumları semptomlara yol açmaz. Açtığı durumlarda ise şu şikayetler görülür.
Boyunda şişlik. Özellikle traş olurken ya da makyaj yaparken net görülebilir. Fazla büyüdüğü zaman dışarıdan bakıldığında bile anlaşılabilir.
Yutkunma güçlüğü
Nefes almada zorluk
Öksürme
Hipotiroidizm veya hipertiroidizm gibi başka nedenlerden kaynaklanan guatrlar, yorgunluk ve kilo alımından istenmeyen kilo kaybına, sinirlilik ve uykusuzluğa kadar değişen bir dizi belirtiye yol açabilir.
Tanı Yöntemleri
Nodüllü guatr varlığında nodüllerin kötü huylu olma olasılığı, aşırı hormon üretimi varlığı ve iri nodüllerin nefes borusuna basısının birlikte değerlendirilmesi gerekiyor. Öncelikle hekim tarafından boyundan elle muayene yapılıyor. Daha sonra kan testi isteniyor ve vücuttaki TSH, T3, T4 ve gerekirse tiroid otoantikorlarına bakılıyor.
Nodülleri incelemek için tiroid sintigrafisi ve ultrasonografisi yapılıyor. Bu sayede nodülün yapısı ayrıntılı olarak görülebiliyor. Nodüllerle ilgili ayrıntılı inceleme için iğne biyopsisi uygulanabiliyor.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.