GAZİANTEP’TE DEPREM OLURSA NELER YAŞANACAK?... AFAD VE KANDİLLİ’NİN KORKUTAN GAZİANTEP SENARYOSU

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) hazırladığı Gaziantep deprem senaryosuna göre; Gaziantep’te 7 şiddetinde bir deprem bekleniyor. Olması tahmin edilen depremin yaşanması halinde 1 milyon 863 bin insan etkilenecek. 2 bin 291 kişinin hafif, 1036 kişinin ağır yaralı olarak kurtulacağı depremde 551 kişinin hayatını kaybedeceği öngörülüyor. Kentte bulunan 246 bin binadan 36 bini az hasarla, 28 bini orta hasarla, 20 bini ağır hasarla depremi atlatacakken 2 bin 563 bina ise yıkılacak. Büyük riske rağmen AFAD 2 milyonun üzerindeki nüfus için 23’ü kent merkezinde olmak üzere toplamda 48 deprem toplanma alanı belirledi.

SIKI BİR ÇALIŞMA ŞART

Binlerce kişinin etkileneceği on binlerce binanın ise hasar göreceği öngörülen senaryoyu değerlendiren uzmanlar, 1999 yılında çıkan deprem yönetmenliğinden önce yapılan Gaziantep’teki bütün yapıların deprem tetkiklerinin yapılması, depreme dayanıksız olan yapıların iyileştirilmesi ya da yıkılması gerektiğinin altını çiziyor. İzmir’deki depremde yıkılan binaların tamamının 1999 öncesinde yapılan binalar olduğuna dikkat çeken uzmanlar, 1999 yılından önce yapılan binaların imar barışından yararlanılsa bile incelenip depreme dayanıklı hale getirilmeleri gerektiğini belirtiyor.

İZMİR ÖRNEĞİ: 12 BİNANIN TAMAMI 1999 YILI ÖNCESİNE AİT

İzmir’in Bayraklı ilçesinde deprem nedeniyle 5 bina tamamen yıkıldı, 7 binanın ise kullanılamayacak halde olduğu ve arama kurtarma çalışmalarının ardından yıkılacağı öğrenildi. 12 binanın tamamının 1999 yılındaki büyük Marmara depreminden önce inşa edildiği bu nedenle yeni deprem yönetmeliğine uygun olmadığı belirlendi.

DOĞU ANADOLU FAY ZONU’NA DİKKAT

Gaziantep’i de kapsayan ve eski bir tarihte neden olduğu deprem ile Gaziantep ve Kahramanmaraş’ta ağır hasarlara neden olan Doğu Anadolu Fay Zonu’na dikkat çeken Jeoloji Mühendisi Sinan Arslanoğlu, konuyla ilgili kapsamlı bir rapor yayımladı.

Hazırladığı raporda 17 Ağustos 1999'da meydana gelen Gölcük depreminden sonra yeterince önlem alınmadığını ve o dönemden bu yana değişen bir şeyin olmadığını savunan Arslanoğlu, benzer bir yıkımın Doğu Anadolu Fay Zonu nedeniyle Gaziantep’te de yaşanabileceğine dikkat çekti.

BU FAYIN YIKICI DEPREMLERE KAYNAKLIK ETMESİ KAÇINILMAZ

Raporda Doğu Anadolu Fay Zonu ile ilgili bölümde şu ifadeler bulunuyor: “Bütün dikkatler sonuçları çok daha büyük olacak olası bir İstanbul depremine haklı olarak odaklanmışken; toplam uzunluğu 600 kilometre olan ve etkili olduğu bölgede içinde Gaziantep’in de bulunduğu 11 ilimiz ve barajlarımız bulunan, uzun süredir sessizliğini koruyan ve enerji biriktiren ve geçmişte çok sayıda yıkıcı depreme kaynaklık etmiş, yakın gelecekte de yıkıcı depremlere kaynaklık etmesi kaçınılmaz olan Doğu Anadolu Fay Zonu’da gözlerden uzak tutulmamalıdır.”

GAZİANTEP ÇEVRESİNDE ÇOK AĞIR HASAR YAŞANMIŞ

1114 yılında meydana gelen bir depremde Kahramanmaraş ve Gaziantep çevresinde çok ağır hasarın yaşandığı ve bu depremin de Doğu Anadolu Fay Zonu’dan kaynaklandığına dikkat çekilen raporda çok kritik bir uyarıda da bulunuldu. Zira bu segment üzerindeki depremlerin 1000 yıl aralıklarla tekrarlanıyor ve 1114 yılından bu yana yaklaşık 894 yıldır büyük bir deprem yaşanmadı. Bu veriler Gaziantep’i de etkileyecek büyük bir depremin tarihsel olarak çok da uzak olmadığını ortaya koyuyor. Raporda ayrıca Gölbaşı-Türkoğlu segmentinin yakın bir gelecekte yaklaşık büyüklüğü 7.5 şiddetinde bir deprem oluşturacağının teknik verilerle gösterdiği yazılıyor.

7.5 ŞİDDETİNDE BİR DEPREM OLUŞTURABİLİR

Raporun ilgili bölümü şöyle:

“Gaziantep’e kuşbakışı 40 km olan Gölbaşı-Türkoğlu segmentinin Gölanı mevkinde yapılan fay kazılarında 1000 ve 2000 yıl öncesi iki deprem izinin saptanması, bu segment üzerindeki depremlerin 1000 yıl aralıklarla tekrarlandığını ve 1114 yılından bu yana yaklaşık 894 yıldır büyük bir depremin olmadığını ortaya koymuştur. Bu bulgu Gölbaşı-Türkoğlu segmentinin yakın bir gelecekte yaklaşık büyüklüğü 7.5 şiddetinde bir deprem oluşturacağı teknik verilerle bizlere göstermektedir.”

1999 YILINDAN ÖNCEKİ TÜM YAPILAR İNCELENMELİ

Raporda imar barışı ile denetimsiz ve yeterli mühendislik hizmeti almamış yapıların yasal hale getirildiğini ifade eden Jeoloji Mühendisi Sinan Arslanoğlu, bugüne kadar sınırlı da olsa deprem güvenliği için atılmış olan tüm adımların heba olduğunu savundu. Arslanoğlu, imar barışından yararlanmış olsa dahi, gerekli yasal düzenlemelerin yapılarak Gaziantep’te 1999 yılından önce yapılan tüm yapıların incelenmesi ve deprem dayanıklılık testlerinin yaptırılması gerektiğini belirtti.

DEPREM MASTER PLANI’NI TAKDİRLE KARŞILADIK

Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmasını yaptığı Deprem Master Planı’nı takdirle karşıladıklarını ifade eden Arslanoğlu, “Yetkililerin şehrimizde gelecekte olası depremi kabullendiklerini göstermesi bizlere umut veriyor. Bu çalışmaların içerisinde öncelikli olarak şehrimizin tamamına mikro bölgeleme etütlerin yaptırılması ve sehir planlamalarının ve kentsel dönüşüm alanlarının bu etütlere göre revize edilmesi gerekmektedir” dedi.

ZEMİN ETÜTLERİNİN DENETİMİNDE JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ DE OLMALI

Arslanoğlu son olarak inşaat ruhsatı vermeye yetkili ilçe belediyelerinde yapılan zemin etütlerinin denetiminde jeoloji mühendisliğinin önemine dikkat çekerek, “Yapılan zemin etütlerinin denetimini yapan jeoloji mühendisinin bulunmaması mevcut yapılan tüm zemin etüt raporların doğru olduğu kabulüyle denetimsiz olarak onaylanmakta ve yapılan tüm statik projeler bu raporlara göre hazırlanmaktadır” ifadelerini kullandı.