Felaketin yaşandığı 11 ilde kritik karar devrede

Peki, deprem sonrası alınan kararla takibi durdurulan kaç dosya, icra kıskacına girecek kaç esnaf ve iş insanı var? İcra takipleri bölgedeki iş dünyasını nasıl etkileyecek? Esnafın talepleri neler? Bölgedeki esnaf ve sanayici odaları ve derneklerinin temsilcileriyle konuştuk.

"HACZEDİLEBİLECEK GAYRİMENKUL YOK"
İki büyük depremin merkez üssü ve en çok yıkımın olduğu yerlerden biri Kahramanmaraş. Kahramanmaraş Sanayici ve İşinsanları Derneği (KASİAD) Başkan Vekili Hikmet Gümüşer, şehirde ticarethaneler dahil olmak üzere 5,5 milyar liralık bir zararın oluştuğunu söyledi. İcra takiplerinin süresinin ibraz sürelerinde olduğu gibi 1 ay sonra başlamasını beklediklerini kaydeden Gümüşer, şehirde icralık olabilecek gayrimenkul bulunmasının da mümkün olmadığını ifade etti.

"HER İKİ TARAF İÇİN DE PROBLEM"
İcra takiplerinin başlamasının hem borçlu hem alacaklı için problem olduğuna dikkat çeken Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Gani Bereket ise "Karşı tarafın da bu durumda icraya verebileceği bir şey yok. Esnafın borcu için çekler ertelendi. Daha önceki icralar vardı diyelim. Karşı taraf da mağdur oluyor. Bu bölgedeki insanın evi, arabası, iş yeri gitti. İcraların bir önemi kalmadı" dedi.

"AĞIR HASAR ORANI YÜZDE 68"
Nüfus ve konut bazında yüzde 68 ile en çok hasar gören şehrin Adıyaman olduğunu belirten Bereket, sözlerine şöyle devam etti:
"Organize sanayi bölgesinde 210 civarında fabrikamızın 35 tanesi ağır hasarlı ve enkaz olanlardan. Adıyaman OSB’ler için en şanslı yerlerden biri. Küçük sanayide çok problem yok. En büyük zarar şehir merkezindeki ticarethaneler ve esnafla alakalı. Küçük işletmeler çok zarar gördü. Depolar ve içinde bulunan mallar enkaz altında kaldı."

"TALEPLERİMİZİ İLETTİK, SONUÇLANMASINI BEKLİYORUZ"
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin de icra dosyalarının ertelenmesi için başvuruda bulunduklarını kaydetti. Başvurularının sonuçlanmasını beklediklerini ifade eden Çinçin’in paylaştığı bilgilere göre esnaf depremden sonra illerin, ilçelerin firmaların etkilenme oranlarına göre kategorize edilmesi ve bu sınıflara göre teşvik ve desteklerin planlanmasını bekliyor. Bu teşvik, hibe veya desteklerin kaynak tahsisinin mikro-küçük-orta-büyük işletmeler şeklinde önceliklendirilmesi önem taşıyor.
Ticari kredilerde minimum bir yıl faizsiz erteleme, tüm kurumlar, KDV ve gelir vergisi beyannamelerinin verilme süresinin en bir yıl ertelenmesi ve bunlarda 2022’den tahakkuk edenler dahil 2023 istisnası sağlanması gibi taleplerinin de bulunduğunu kaydeden Çinçin, esnafın beklentilerini şöyle sıraladı:
*Her türlü üretim aracını (makine, teçhizat, binalar, yapılar vb.) barındıran yatırım teşviklerinin planlanması
*Minimum iki yıl ödemesiz olacak şekilde uzun vadeli ve düşük faizli kredi olanaklarının sunulması ve bölgedeki firmalara etkilenme derecelerine göre bankalar nezdinde istisnai kredi limitlerinin tanınması
*Kredi teminatlarında/ipoteklerinde istisnalar ve muafiyetlerin tanınması; kefalet karşılığı teminatların yüksek oranlı olarak gözetilmesi
*İhracat ve yatırım taahhütlerinin ertelenmesi ve ihracatçıların KDV iadeleri süreçlerinin hızlandırılması
*İhracat taahhütleri kapsamında reeskont kredilerinde taahhüt ertelemelerinin yapılması ve ek kredi imkanlarının oluşturulması
*Evrak kayıplarından dolayı; vergi ve KDV incelemelerinde kolaylıklar sağlanması
*Deprem bölgesindeki firmaların çek/senet ödemelerinin depremden etkilenme oranlarına göre ertelenmesi
*Üretimin başlayabilmesi için gereken ve depremden dolayı hasar gören kritik makinelerin ve teçhizatların hızla temini için gümrüklerde kolaylıklar sağlanması
*SGK işçi ve işveren primlerinde en az beş yıl için indirim yapılması ve 2022 tahakkukları dahil 2023 prim ödemelerinin ertelenmesi
*Bölgedeki firmalar için etkilenme derecelerine bağlı olarak kredi risk puanlarına yansıyan olumsuzluklar için düzeltmeler sağlanması
*Sigorta ödemelerinden vergi istisnası (Sigortadan gelecek olan paradan kurumlar vergisi kesilmesin) sağlanması
*Depremden zarar gören bölgedeki firmalara kamu ihalelerinde öncelik sağlanması
*Depremden etkilenen şirketlerin 2022 genel kurul tarihlerinin yıl sonuna kadar yapılmasında esneklik sağlanması
*Depremden dolayı sahibi vefat eden firmaların el değiştirmeleri ve satış işlemlerinin özel bir komisyon denetiminde kontrollü yapılması
*Bankaların ek kredi tahsisini müteselsil kefaletle çözüm sağlanması (gayrimenkul ipotek karşılığı değil)
*Depremden etkilenen bölgelerde sadece mikro ve küçük ölçekli işletmeler ve zanaatkarlar için OSB kurulması.