Dünyanın En İyi Korunmuş Dinozor Fosilleri Bulmacası Çözüldü
Çin’in Yixian Oluşumu’ndaki Dinozor Fosillerinin Olağanüstü Korunumu Açıklandı
Çin’in kuzeydoğusundaki Liaoning Eyaletinde yer alan ve 120 ila 130 milyon yıl öncesine tarihlenen Yixian Oluşumu, 20 yılı aşkın bir süredir böcekler, bitkiler, balıklar ve tüy kaplı dinozorlara ait mükemmel korunan yüzlerce fosil sunuyor. Peki, bu fosiller nasıl bu kadar iyi korundu?
Şu ana kadar öne çıkan başlıca hipotez, Pompeii’deki sıcak kül dalgaları gibi ani volkanik patlamalar sonucu fosillerin hızla gömülmesiydi. Ancak yeni bir çalışma bu teoriyi tamamen çürütüyor. Araştırma, fosillerin herhangi bir volkanik aktivitenin olmadığı, yalnızca 93.000 yıldan daha kısa bir süre içinde oluştuğunu ve daha sıradan olaylarla korunmuş olabileceğini ortaya koyuyor.
“Bu, Son 120 Yılın En Önemli Dinozor Keşifleri”
Columbia Climate School’dan paleontolog ve çalışma yazarı Paul Olsen, bu fosilleri "sıradan olaylarla, nispeten kısa bir süre içinde gerçekleşmiş ölümlerin anlık bir görüntüsü" olarak tanımlıyor. Olsen’a göre, fosillerin korunma şekline atfedilen olağanüstü nedenler, insanın bilinmeyeni “mucizevi” olaylarla açıklama eğilimini yansıtıyor.
Daha önceki çalışmalar, dinozorların lahar adı verilen çamur akıntılarıyla kaplandığını öne sürmüştü. Ancak Olsen, laharların son derece şiddetli olduğunu ve canlı ya da ölü her şeyi parçaladığını, dolayısıyla bu açıklamanın mükemmel şekilde korunan fosillerle örtüşmediğini belirtiyor.
Bir diğer teori, dinozorların ölüm anındaki pozisyonlarını koruyacak şekilde sıcak kül ve zehirli gazlarla kaplandığını öne sürüyordu. Ancak Yixian Oluşumu’ndaki fosiller, Pompeii’deki gibi buruşmuş değil; çoğu, kolları ve kuyrukları vücutlarına dolanmış, adeta uyur pozisyonda bulunmuş durumda.
Yeni Teori: Ani Çöküntüler
Araştırmacılar, fosillerin çevresindeki kaya tabakalarını incelediğinde, iskeletlerin hemen çevresindeki tanelerin çok daha ince olduğunu gözlemlediler. Bu durum, fosillerin zamanla çöküntüye uğramış tüneller içinde korunduğunu düşündürüyor. Hatta bir fosil örneğinde, bir memelinin bir dinozor yuvasına girerek saldırdığı ve bu sırada yuvanın çökmesiyle her iki canlının aynı anda gömüldüğü tahmin ediliyor.
Araştırmanın lideri Scott MacLennan, fosillerin yaşını belirlemek için zirkon minerallerini analiz etti ve fosillerin yaklaşık 125.8 milyon yıl öncesine, 93.000 yıldan kısa bir süreye tarihlendiğini ortaya koydu.
Olsen, Yixian Oluşumu’nun bu tür keşifler için tek örnek olmadığını düşünüyor. Doğu ABD’de, Yixian’a benzer çevre koşullarının hakim olduğu bölgelerin de benzer fosilleri barındırabileceğini belirtiyor.
Çalışmanın tam metni Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlandı.