Ancak sürecin hukuki teknik bilgi gerektirmesi sebebiyle bu hususta bir dava ile karşı karşıya kalındığında uzman bir İstanbul iş hukuku avukatından hukuki destek alınması önerilmektedir.
İşe İade Davası Nedir?
İşçinin iş güvencesine kavuşması, iş hukukunun temel amaçlarından biridir. İş Kanunu, işverenlere bazı şartlar altında işçiyle olan sözleşmeyi sebep göstermeksizin sonlandırma hakkı tanımaktadır. Ancak, bu hakkın suistimal edilmesi, işçilerin korunmasız kalması sonucunu doğurmuştur. Bu durum, işverenin işçiyle sözleşmeyi sonlandırma serbestisinin sınırlanmasını zorunlu kılmıştır. Böylece, işçiler haksız ve kötü niyetli işten çıkarmalara karşı koruma altına alınmış, batı hukuk sistemlerinde mevcut olan iş güvencesi kavramı, Türk hukukuna da dahil edilmiştir.
İş Kanunu'nda yapılan düzenlemelerle, işçiler, işten çıkarılmalarının ardından belirli koşullar altında işlerine geri dönme hakkı elde etmişlerdir. Makalemizde, işe iade davası ile ilgili detayları inceleyeceğiz.
İşe İade Davası Şartları
İş Kanunu'nun 18, 19, 20, ve 21. maddelerinde belirtilen iş güvencesi şartlarına dayanarak işe iade davası açabilmek için belirli kriterlerin karşılanması gerekir. Otuz ya da daha fazla çalışanı olan işyerlerinde, altı ay ve üzeri kıdem sahibi işçiler, işverenin iş sözleşmesini yeterlilik, davranışlar veya işletmenin gereklerine dayanarak feshetmesi gerekmektedir. İşe iade davası açma şartları şunlardır:
- İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olması,
- İş sözleşmesinin feshinin geçerli bir sebebe dayanması,
- İşyerinde otuz veya daha fazla işçinin çalıştırılması,
- İşçinin en az altı aylık kıdeme sahip olması,
- İşçinin işveren vekili ya da yardımcısı pozisyonunda olmaması.İş Sözleşmesinin Fesih Usulü
İş Kanunu'nun 19. maddesine göre, işverenin iş sözleşmesini feshetme bildirimini yazılı olarak yapması ve fesih sebebini net bir şekilde belirtmesi gerekmektedir. İşveren, işçinin performansı veya davranışlarıyla ilgili iddiaları işçinin savunmasını almadan iş sözleşmesini sonlandıramaz. Ancak, İş Kanunu'nun 25. maddesi kapsamında belirli durumlar bu kuralın dışında tutulmuştur.
Feshe İtiraz ve İşe İade Davası
İşçi, iş sözleşmesinin haksız yere feshedildiğine inanıyorsa, fesih bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurmalıdır. Arabuluculuk sonrası anlaşma sağlanamazsa, işçi iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açabilir.
Son Çare İlkesi
İş hukukunda, işçinin iş sözleşmesinin sonlandırılmasının son çare olması gerektiği ilkesi bulunmaktadır. Yani, işveren, işçiyi işten çıkarmadan önce, mümkünse başka bir çözüm yolu aramalıdır. Yargıtay kararları da, iş sözleşmesinin sonlandırılmasının son çare olarak görülmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
İşe İade Davası Kazanılmasının Sonuçları
İş mahkemesi, iş sözleşmesinin geçersiz bir sebeple feshedildiğine karar verirse, işveren işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşveren, işçiyi işe başlatmazsa, dört ila sekiz aylık ücret tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
İşe İade Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme
İş güvencesi kapsamında bulunan işçinin iş sözleşmesinin haksız yere feshedilmesi halinde, görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. İşçi, arabuluculuk sonucunda anlaşma sağlanamazsa, iş mahkemelerinde dava açmalıdır. Yetkili mahkeme, davalı işverenin yerleşim yeri veya işin yapıldığı yer mahkemesidir.