Besmele yani “Bismillahirrahmanirrahim” demekle ne demiş oluyoruz? Bismillahirrahmanirrahim demek, her var olana, onu yaratmakla ve varlıkta durdurmakla, yok olmaktan korumakla iyilik etmiş olan Allahü teâlânın yardımı ile bu işimi yapabiliyorum demektir.
Hadiste “Besmeleyle başlanmayan her önemli iş noksan kalır.” [Beyhaki] buyrulmuştur.
"Bismillah" lafzının, her hayrın başı olması ne demektir?
Kur’an okumaktan abdest almaya; duaya başlamaktan cihada çıkmaya; bir ilmi tahsil etmekten sadaka vermeye kadar her hayırlı işe besmele ile başlanır. Besmele âdeta bu hayırların tacı ve bereketidir. Hatta besmele sadece hayırların başı değil; su içmek, yemek yemek, elbise giymek, evden dışarı çıkmak gibi her mübah işin dahi başıdır. Resul-i Ekrem Efendimiz (asm) bunlar gibi mübah işlere dahi besmele ile başlamamızı bizlere emretmiş ve kendileri de bizzat besmele ile başlamışlardır.
"Bismillah" her hayrın başıdır.”
Peygamber Efendimiz (asm) besmelesiz başlanan işler hakkında şöyle buyurmuştur: “Besmelesiz her iş güdüktür.” Yani besmele ile başlanmayan her iş yarımdır ve tamamlanmamıştır. Dolayısıyla besmele her hayrın başı olduğu gibi aynı zamanda her hayrın da tamamlayıcısıdır.
Görüldüğü gibi besmele her hayrın başıdır ve her hayrın tamamlayıcısıdır. Hatta her kim mübah bir işe başlarken besmele çekerse, o mübah iş de o besmelenin hürmetine hayra ve sevaba döner. Cenab-ı Hak her işimize besmele ile başlama ahlakını bizlere ihsan etsin. Âmin!
Kur’an Fatiha’da Fatiha da besmelede yani Bismillahirrahmanirrahim’de özetlendiği için önemi büyüktür. Besmele ile ilgili çok faydalı bilgiler: Her hayırlı işimize Bismillâh deyip başlarız. Bütün mevcudat lisan-ı hâl ile "Bismillâh" der. Herbir nimetin başlangıcında, mü'min olan kimse besmeleyi okusun. Bismillâh, güzel, mis gibi havada olduğu gibi kalbi ve ruhu tatmin ettiğinden, çok ihtiyaca binaen Kur'ân'da çok tekrar edilmiştir. Kur'ân Fâtiha'da Fâtiha Besmele'de Besmele, Elif, Lâm, Mim'de bir yönüyle içine konmuştur. İncir çekirdeği içindeki incir ağacı gibi. Besmelenin kıymetinin büyüklüğüne en kesin bir delil şudur ki, İmam-ı Şâfiî (r.a.) gibi çok büyük müçtehidler demişler: "Besmele tek bir âyet olduğu halde, Kur'ân'da yüz on dört defa nâzil olmuştur." Öteden beri her kitabın başlarında Besmele, Hamd ve salavatın zikri vardır.
Besmele; tevhid ve peygamberlik, haşir ve adalet gibi dört maksada işaret eder.