Türkiye olarak bir deprem ülkesiyiz. Adeta fay hatlarının üzerinde yaşıyoruz. Ama ne yazık ki, ne acı binalarımız bir depreme gerek kalmadan kendiliğinden çöküyor ve her seferinde onlarca vatandaşımız hayatını kaybediyor.
Son facia İstanbul Kartal'da yaşandı! Akıl alır gibi bir olay değil. 5 Katlı binanın 3 katı kaçak. Kaçak ama imar barışına başvurmuşlar. Eğer bina yıkılmasaydı, birkaç ay içinde bina her açıdan yasal bir konuma gelecekti. Görüldüğü gibi, binanın yasal ve ruhsatlı olması, ya da kaçak yapının kılıfına uydurularak yasal hale getirilmesi çökmesini önlemiyor.
Bina neden çöker? Bu sorunun cevabını bilmek için mühendis veya mimar olmaya gerek yok. Bina mühendislik hizmeti almadan yapılırsa, malzemeden çalınırsa, kurallarına uygun yapılmazsa çöker. Mühendislik hesaplamaları sonucu 5 kat yapılmasına karar verilen binaya 3 kat da kaçak olarak yaparsan, elbette çöker. Mühendisler, mimarlar bunun için vardır.
Deprem ülkesiyiz. Bunu değiştirme şansımız yok. O zaman ne yapacağız? Depreme hazırlıklı olacağız. Her an deprem olacakmış gibi davranacağız. Binalarımızı sağlam yapacağız, deprem sırasında ve deprem sonrasında da toplum olarak nasıl hareket edeceğimizi belirleyerek, depremlerin zararlarını en aza indirmek için gayret göstereceğiz.
Gaziantep'in yarısından fazlası çarpık yapılardan oluşuyor. Ne demek çarpık yapı? Hiçbir mühendislik hizmeti alınmadan yapılan bina demek. Ama hepsi ruhsatlı; iskanlı! Ne kadar sağlam, ne kadar çürük, o binalar kullanıma ne kadar uygun bilen yok. Daha doğrusu bu konuda bir çalışma yok.
İnşaat Mühendisleri Odası Gaziantep Şubesi, geçtiğimiz yıllarda Gaziantep için hayati önem taşıyan bu konuya el attı. Deprem Master Planı hazırlamak için bir çalıştay düzenledi. Çok sayıda üniversiteden akademisyenlerle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri günlerce çalışarak, deprem master planı yol haritasını belirledi.
Yol haritası üç temel başlıktan oluşuyor: Deprem öncesinde yapılması gerekenler, deprem sırasında yapılacaklar ve deprem sonrası yapılması gerekenler!
Çok başarılı bir çalışma oldu. Çalıştaya göre kentin en riskli bölgeleri de Değirmiçem ve Emek gibi semtler. Bu semtlerde toprak yapısından dolayı herhangi bir depremde riskin diğer semtlere göre büyük olacağı ifade ediliyor.
Yol haritası hazırlandı ama master planın hazırlanması için bir takvim belirlenmedi. Master planın 1-1,5 yıl süreceği tahmin ediliyor. Tüm kamu kurum ve kuruluşları plana dahil olmalı. Bunun için de Valilik ya da belediye gibi bir kurumun bu planın hazırlanmasına öncülük etmesi gerekiyor.
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, seçim çalışmalarını sürdürürken kentin uzun vadeli imar ve ulaşım master planlarının hazır olduğunu hemen her gittiği yerde dile getiriyor. Gaziantep için önemli bir olay.
Planlı büyüme, planlı şehirleşme takdir edilecek bir durum. Ancak unutulmamalıdır ki, eğer deprem master planı hazırlanmazsa, Allah korusun bir depremde bu şehir ne duruma gelir, düşünmek bile istemiyorum. Tek kelime ile hazırladığımız o planların hepsi bozulur. Onun için diyoruz ki, en önemli master plan, deprem master planıdır.
Gaziantep'in ortak aklı, herhangi bir depremin meydana gelmesini beklemeden deprem master planını hazırlamak için zaman kaybetmeden çalışmalara başlamalıdır.