Hızla yayılan Corona Virüs, ekonomiyi tehdit eder hale geldi. Corona Virüs’ün kapılarımıza kadar dayanması, Türkiye’yi daha fazla önlem almaya zorlamaya başladı.
Corona Virüs’ün ülkeye girişini engellemek için alınan önlemler doğal olarak dış ticarete darbe vuruyor. Geçtiğimiz günlerde Habur Sınır Kapısının karşılıklı geçişlerin kontrollü geçiş haline gelmesi ve bu geçişlerde yeterli alt yapı ve ekipmanın bulunmaması nedeniyle geçiş sayısının çok düşük bir rakama düşmesi bile iş dünyasının psikolojisini alt üst etmeye yetti.
Irak, Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı 6. ülkedir. Güneydoğu Anadolu Bölgesinin de en fazla ihracat yaptığı pazardır. Şöyle ki, bölge ihracatımızın ortalama üçte biri Irak’a yapılıyor. Yani Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi’ndeki sanayi tesislerinin ürettiği mamullerin büyük bölümü Irak’a satılıyor. Türkiye’den Irak’a açılan tek gümrük kapısı olan Habur Sınır Kapısı’nın kapatılmasının bir aşaması sonrası demek, fabrikaların üretimlerini yavaşlatmaya başlaması anlamına geliyor.
Geçtiğimiz hafta Gaziantep’te, Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birliklerinin ev sahipliğinde Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından "DEİK ile Ticari Diplomasi Yolculuğu" konulu bir etkinlik gerçekleştirildi. Ancak, etkinliğin Habur’da yaşanan sıkıntılarla aynı döneme denk gelmesi nedeniyle toplantının ana gündemi Habur Sınır Kapısı oldu.
Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mahsum Altunkaya, toplantıda Habur’u gündeme getirirken, “Bildiğiniz gibi koronavirüs nedeniyle Irak sınırında kontrollü geçiş uygulandığı için günlük araç sayısı 40-50 civarına düşmüştür. Irak, 2019 yılında ülkenin en önemli 6. ihracat pazarı. Erişimde yaşanan sorunlar ülke için ciddi sorunlar doğuracak. Bölgemiz de en çok sorun yaşayacakların başında geliyor 8,5 milyar dolar ihracatımızın 2,5 milyar dolarını Irak'a yapıyoruz. Güneydoğu olarak ihracatın yüzde 35'ini ise Irak'a yapıyoruz" dedi.
Habur’un kapanması demek, bölge ekonomisinin durması demek. Adeta nefes alamaz hale gelmesi demek. Bu nedenle de sorunun çözümü için Gaziantep Valisi Davut Gül, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, GAİB Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci ve Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mahsum Altunkaya’nın da yer aldığı heyetlerin yoğun çabaları olumlu sonuçlar verdi. Gaziantep heyetleri Ankara’da sorunun tarafları olan Sağlık Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’nda üst düzey görüşmeler yaptı ve ardından Habur Sınır Kapısında incelemelerde bulundu, çözüm önerilerini sundu. Sorun belli ölçülerde çözüldü.
Corona Virüs öncesi Habur Sınır Kapısından günlük ortalama 2500 TIR geçiyordu. Şimdi kapıda “Kontrollü geçiş” dönemi başlatıldı. TIR’lar ve şoförler gerekli tedbirler alındıktan ve dezenfekte işlemleri büyük bir itinayla tamamlandıktan sonra kontrollü bir şekilde geçişleri sağlanıyor. Habur’dan, ihraç ürünleri steril bir ortamda ve araçların dezenfeksiyonu sonrası geçiş yapıyor. Sorunun çözümünde GAİB’in öneri ve destekleri etkili oldu. GAİB, Habur Sınır Kapısına ekipman ve personel desteğinde bulunuyor. Alınan önlemler sonrası kontrollü geçişlerle her gün karşılıklı olarak binin üzerinde TIR geçiş yapılmaya başlandı.
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci, Habur’da yaşanan sürecin, “Pazar çeşitliliği” konusundaki uyarıları bir kez daha haklı çıkardığına dikkat çekti: “GAİB olarak yıllardır tek pazara bağlı kalmanın doğru olmadığını belirterek, pazar çeşitliliğinin önemini anlattık. Corona Virüs olayı ile pazar çeşitlemesinin önemi bir kez daha ortaya çıktı.” Gaziantep Valisi Davut Gül, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, GAİB Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci, TİM Sektör Kurulu Başkanı ve Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mahsum Altunkaya büyük bir alkışı hak ediyor. Gaziantep’in sorunların çözümü için kenetlenmesi ve insan sağlığının ön planda tutularak ticaretin sürdürülebilir hale gelmesinde bu ekip büyük bir iş başardı.
Habur’da sorun belli ölçülerde çözülse de, tehlike devam ediyor. Virüs her taraftan ülkemizi kuşatmaya başladı. Hayatımızın her anını etkiliyor. Tek temennimiz dünya büyük bir hapishaneye dönüşmeden bu sorunun çözülmesi…