Gaziantep’te seçim heyecanı doruğa ulaştı. Her parti kendine göre bir hesap yapıp. Milletvekili hedef sayısını koyuyor. Ancak bu hesaplar, gerçekten tutacak mı? Bir atasözü vardır, “Evdeki hesap çarşıya uyacak mı?” bana göre uymayacak. Bunun yanı sıra Gaziantep’in Nurdağı ve İslahiye ilçesi tüm liderlerin gözde miting yeri oldu. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan geliyor, diğer aday sayın Kılıçdaroğlu gidiyor. Arkasından Muharrem İnce ve Sinan Oğan’da bu iki ilçeyi boş bırakmıyorlar. Bekleyelim, bu iki ilçede en fazla oyu kim alacak. Onu da 14 mayıs akşamı hep birlikte göreceğiz. Birde benim beğendiğim Gaziantep’teki köşe yazarlarından Murat Güreş’in, “GAZİANTEP'TE PARTİLER HANGİ OY ORANLARI İLE KAÇ MİLLETVEKİLİ ÇIKARIR?” yazısını gerçekten beğendim. Yaptığı simalisyon hesapları doğru çıkma olasılığı çok fazla. Onun için bu haftalık köşe yazımda Murat Güreş’in bu yazısını yayınlıyorum. Takdir okuyucularımızın.
İŞTE MURAT GÜREŞ’İN YAZISI;
Bugün daha farklı analiz ile Gaziantep’te yarışacak kitle partilerinin kaç oy alır ise ne kadar milletvekili çıkaracağı üzerinden bir simülasyon yapmak istiyorum. Sürçülisan yapar isek af ola...
Daha önce bir Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), siyasi partilerin genel durumu ve kadın adayların milletvekili aday listelerindeki yerleri ile ilgili farklı analizler yapmıştım.
Bugün daha farklı analiz ile Gaziantep’te yarışacak kitle partilerinin kaç oy alır ise ne kadar milletvekili çıkaracağı üzerinden bir simülasyon yapmak istiyorum. Bunun için yönetimi şu şekilde belirledim.
Gaziantep’te seçime 18 parti katılacak. Seçmen sayımız 2019 yılındaki yerel seçimlere oranla yüzde 10.7 arttı ve 1 milyon 358 bine çıktı. 2019 yılındaki yerel seçimlerinde 1 milyon 227 bin seçmen oy kullanmıştı. Yüzde 10.7 yani yaklaşık 130 bin kişi artan seçmen sayısının büyük çoğunluğunu ilk defa oy kullanacak olan gençler oluşturuyor.
Son 30 yılın seçimlerini tek tek taradım. Gaziantep’te seçime katılım ortalama yüzde 85 civarında gerçekleşiyor ve her seçim 18 ile 20 bin arası oy geçersiz çıkıyor. Bu durumda sandığa gitmeyenler ki yaklaşık yüzde 15 civarı. Bunu ve geçersiz oyları toplam seçmen sayısından çıkardığımızda kullanılacak oy sayısı 1 milyon 135 bin olarak karşımıza çıkıyor. Ben simülasyonumda bu rakamı baz alacağım. Seçim sonrası verileri de tekrar karşılaştırırız diye düşünüyorum.
Gaziantep’in milletvekili sayısı 14. Şimdi hangi parti yüzde kaç, ne kadar oy alır ise kaç milletvekili çıkartır ona bakalım. İttifakları göz önünde bulundurarak AKP, CHP, MHP, İYİ Parti, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi listelerinden seçime giren bu bileşenleri daha doğrusu HDP’yi baz alacağım.
Partiler oy oranlarını korur iseler şimdiki tablo zaten aynı kalıyor. Ancak biz tabi olasılıklar üzerinden gideceğiz.Son seçimlerde Gaziantep’te yüzde 10 oy kaybına uğrayan yüzde 51 alan AKP, bu seçimde bir 10 puan daha kaybedip yüzde 41’e düşer, CHP’de ittifaklardan dolayı yüzde 10 oy artışına ulaşabilir ise alacakları oy ve çıkarabilecekleri milletvekili sayısı bu şekilde gerçekleşiyor
SEÇMEN SAYISI : 1 MİLYON 135 BİN
AKP: % 41 ( 463.450 oy) ile 7 milletvekili
CHP : % 25 (283.750 ) oy ile 4 milletvekili
İYİ P.: % 9 (102.150 oy) 1 milletvekili
HDP: %10 (113.500 oy) 1 milletvekili
MHP % 7 (89.450 oy ile) 1 milletvekili çıkartıyor
Şimdi oy oranları ve yüzdelerini değiştirelim:
MHP YÜZDE 5 ALIRSA MİLLETVEKİLİ ÇIKARAMIYOR, HDP 2 VEKİLE ULAŞIYOR
AKP: % 41 ( 463.450 oy) ile 7 milletvekili
CHP : % 25 (283.750 ) oy ile 4 milletvekiliY
İYİ P.: % 9 (102.150 oy) 1 milletvekili
HDP: %12 (136.200 oy) 2 milletvekili
MHP % 5 (56.750 oy ile) milletvekili çıkartamıyor
BİR BAŞKA SİMULASYONA BAKALIM MI?
AKP: % 45 ( 510.750 oy) ile 8 milletvekili
CHP : % 22 (249.700 ) oy ile 3 milletvekili
İYİ P.: % 6,5 (73.775 oy) 1 milletvekili
HDP: %8,5 (196.475 oy) 1 milletvekili
MHP % 6 (68.100 oy ile) 1 milletvekili çıkartıyor
ŞİMDİ RAKAMLARI BİRAZ ABARTALIM
AKP: % 38 ( 431.300 oy) ile 7 milletvekili
CHP : % 27 (306.450 ) oy ile 5 milletvekili
İYİ P.: %5 (56.750 oy) milletvekili çıkaramıyor
HDP:%11(124.850 oy) 2 milletvekili
MHP % 4 (45.400 oy ile) milletvekili çıkartamıyor.
CHP 5, DİĞER PARTİLER 1’ER MİLLETVEKİLİNİ HANGİ ORANLARDA ÇIKARIR?
CHP’nin 30 yıl aradan sonra 5 milletvekiline ulaşması zor olsa da ihtimaller dahilinde. 1991 sonrası seçmen eğilimlerine ve sandıktan çıkan sonuca bakıldığında böyle bir kanıya varmak mümkün. Üstelik CHP’nin 5. sıra milletvekili adayı Av. Merve Altınbaş, sadece kendi partisindeki 4 erkek siyasetçi ile değil AKP’nin deneyimli isimleri Adalet eski Bakanı Abdülhamit Gül ve Ali Şahin ile de yarışıyor. Bir önceki seçimde yüzde 15,1 ve 158 bin o oy ile 2 vekil çıkaran CHP’nin, 1 milyon 135 bin seçmen üzerinden hesapladığımda; MHP, İYİ Parti ve HDP’nin 1’er milletvekili çıkardığını varsayar isek yüzde 28 oran ile 383 bin 375 oya ulaşması gerekiyor. Bu tabloda AKP 2 vekil kaybederek 6 milletvekiline ulaşıyor.
Başka bir deyiş ile :
AKP %38,80 ile 6 milletvekili
CHP 28,10 ile 5 milletvekili
İYİ P. % 6,70 ile 1 milletvekili
MHP % 6,10 ile 1 milletvekili
HDP % 10,50 ile 1 milletvekiline ulaşırken 2. milletvekilini geçen seçimlerde olduğu gibi kıl payı kaçırıyor. Ancak seçime katılımın düşük olması durumunda iki vekil çıkarmasının şaşırtıcı olmayacağını da eklemek gerekir.
AKP’nin 7, HDP’nin 2 milletvekili çıkartıp MHP’nin sıfır, İYİ Parti’nin 1 milletvekili çıkardığı bir simülasyonda ise CHP’nin 4 milletvekiline ulaşması için yüzde 24,70 oran ile 340 bine yakın oy alması gerekiyor.
Bunlar tabi ihtimaller. Seçmenin, sandığa gittiğinde nasıl bir davranış sergileyeceği, liderlerin ve ittifakların ne tür stratejiler izleyeceği oy verme gününe kadar saat saat değişebilir. Ben sadece geçen seçimlerde alınan oylar üzerinden bir hesaplama yaparak hangi oy oranına ulaşan parti ve ittifaklar neler yapabiliri tahmin etmeye çalıştım. Dolayısı ile bu bir niyet okuma, partileri çok güçlü yada zayıf göstermek falan olarak algılanmasın
Ancak geçtiğimiz cumhurbaşkanlığı seçiminde alınan oyları da şöyle bir hatırlatmak istiyorum:
CHP-İYİ Parti ittifakı Muharrem İnce adaylığında Gaziantep’te yüzde 21.4 ile 221 bin 240 oy alırken;
AKP-MHP ittifakı Recep Tayyip Erdoğan ile 63.4 orana ve 649.000 oya ulaşmış. Müthiş bir rakam.
Selahattin Demirtaş, yüzde 7.9 oran ile 80.348
Meral Akşener, 5,3 ile 54.228
Temel Karamollaoğlu, 0.9 ile 8.969
Doğu Perinçek ise 0.2 ile 1.951 oy almış.
Diğer partiler ise milletvekillği seçiminde 2,2 ile 23 bin 332 oya ulaşmışlar.
Şu an ittifakı doğrudan yada dolaylı oluşturan partiler; CHP-İYİ PARTİ-HDP-SP (Deva ile Gelecek Partisini ) saymaz isek: yüzde 36.9 ile 478 bin 819 oy kotarmışlar.
Bunu AKP ile MHP’nin aldığı 716 bin 185 oydan çıkarırsak ortaya 175 bin 415 yani yüzde 15,4 gibi bir oy oranı çıkıyor ki bu da esasen seçimin sonucunu etkileyecek yüzer-gezer oylar.
Sandıktan oylarını ve milletvekili sayılarını artırmak için yoğun çaba sarf eden partilerdeki durumu işte bu yüzer-gezer oylar belirleyecek.
30 yıldır seçim izleyen bir gazeteci olarak yine altını çizeyim, anketlere falan inanmıyorum, Türkiye ve Gaziantep’te şaşırtacak sonuçlara gebe bir seçim yaşayacağız. Bizim ülkemizde zamana ve koşullara bağlı olarak seçim tahmini yapmak gerçekten çok zor. Bu nedenle olasılıklar üzerinden şekillendirdiğim bu analizler bir hata da olabilir, fakat genel görünüm bu şekilde.
Her koşulda KAZANAN TÜRKİYEMİZ OLSUN…