Konuşurken sık sık kullandığımız ama nereden ve nasıl doğduğunu ve kaynağının ne olduğunu bilmedigimiz bazı cümleler kelimeler, sözler vardır.
Pek çok insan, bu söz neden oldu diye merak dahi etmez.
Mesela bunlardan biri ; "KAÇ PARALIK ADAM Kİ !!?." lafıdır.
Sanki adamlığın ölçü birimi paraymış gibi. Şimdilerde Parası olana beyefendi diyorlar ve Parası olmayanı adam yerine bile koymuyorlar
Eskidendw maalesef öğrenciler para ile değerlendirülir ve onlara "40 PARALIK ADAMLAR "denilirdi.
Eylem yapan, hakkını arayan öğrencinin genel adıydı bu İfade!
Peki neden 10, 20, 30 değil de, 40 paralık adamdı bu öğrenciler?
Tarih; 1924 yılının Kasım ayı. İstanbul'da, tramvay ile şehir içi ulaşımı Konstantinopol isimli bir Belçika şirkete ait.
Cumhuriyet kurulduktan sonra yabancı şirketlerle masaya oturulmuş ve sözleşmeye bazı şartlar konmuştu.
Bu şartlardan birine göre öğrenciler kimliklerini göstermek şartı ile yarı fiyatına tramvaya binecekti (Bu sözleşmelerde Belçika şirketi, Türkiye Cumhuriyeti'nin tüm şartlarını kabul etmiştir )
Tramvayda tam bilet 80 para, öğrenci 40 para idi. Ancak Osmanlı döneminde her istediği yapılan Belçika şirketi sorun çıkarıyor, öğrencilerden de tam bilet parası, yani 80 para ücret istiyordu.
15 Kasım 1924'te Tıp Fakültesi öğrencileri örgütlendiler. İstanbul'un tüm duraklarında tramvaya binip 40 para ödeyeceklerdi.
Harbiye durağından binen bir grup öğrenci 40 para verince biletçi kabul etmedi ve tramvayda olaylar çıktı. Kavganın büyümesi üzerine vatman tramvayı durdurdu.
Olay yerine yetişen şirket işçileri ile öğrenciler arasında arbede yaşandı. Yoldan geçen bazı vatandaşlar ise hakkını arayan öğrencilere tepki gösterdiler ve onları aşağılayarak "Ne olacak, bunlar 40 paralık adamlar" dediler.
Eylem sürerken bir anda iki el silah sesi duyuldu ve iki öğrenci vurularak yaralandı. Silahı ateşleyen polis Harbiye karakoluna sığınarak linçten zor kurtuldu
Ertesi gün İstanbul'daki tüm üniversite öğrencileri ayaklanmıştı. Belçika şirketinin Beyoğlu Metrohan'da bulunan merkezini basıp her şeyini talan ettiler. Şirket yetkilileri canlarını zor kurtarıp, Sirkeci Sansaryanhan'da bulunan İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne sığındılar.
Polis ve şirket yetkililerinin tüm girişim ve verdikleri sözlere rağmen olaylar 3-4 gün yatışmadı. 21 Kasım 1924 günü ise Konstantinopol şirketi pes etti ve eylem yapan öğrenciler indirimli bilet haklarını kazanmış oldular
Artık öğrenciler her yerde tramvaya 40 paraya bineceklerdi.
Bu; Cumhuriyetin ilk toplu öğrenci eylemi olup başarı ile sonuçlanmıştı.
İki öğrenciyi yaralayan polis memuru Hüseyin Efendi ise ; "Silahım kendiliğinden ateş aldı" deyince, hapisten kurtuldu ama kendisine meslekten el çektirildi.
Bugün öğrenciler toplu ulaşım araçlarına yarım biletle biniyorlar ise, bu indirim 1924 yılında eylem koyan o "40 Paralık adamlar"’ sayesindedir.