SİRKÜLER
(2022/46)
A-Buğdayda DİİB Nasıl Uygulanır?
1-Buğdayda Önce İthalat Sonra İhracat Sistemi Nasıl Uygulanır?
a- Buğday ithalatı karşılığında buğday unu, buğday irmiği, makarna, şehriye, bulgur, aşurelik buğday ve hazır/anında noodle ihracatı öngörülen DİİB’ler kapsamında, buğday ithalatı gerçekleştirilmesini müteakip ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda ihracat yapılması şartı aranır.
b- Makarna, irmik ve şehriye ihracatına yönelik belge talepleri, anılan ürünlerin makarnalık buğdaydan (durum buğdayı - GTİP: 1001.19.00.00.00) elde edilmesi halinde değerlendirmeye alınır. Ancak, Afrika ülkeleri, Irak, Suriye, Lübnan, Ürdün ve Güney Amerika ülkelerine yapılacak ihracatta, buğday ithalatı gerçekleştirilmesini müteakip, ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda makarna ve/veya şehriye ihracatı yapılması, ihraç ürününün bünyesinde azami %100 oranında “adi buğday” kullanılması, ihraç edilen eşyanın ambalajında makarnalık ve/veya adi buğdayın kullanım oranlarının belirtilmesi kaydıyla, makarnalık ve/veya adi buğdaydan üretilen makarna ve/veya şehriye ihracatını öngören belge talepleri de değerlendirmeye alınabilir. Bu kapsamda düzenlenen DİİB’lerin kapatılmasında yukarıda belirtilen şartların sağlandığına ilişkin yeminli mali müşavir raporu aranır.
c- Hazır/anında noodle ihracatına yönelik belge talepleri, anılan ürün imalatında kullanılan buğdayın, adi buğday (GTİP: 1001.99.00.00.11) olması halinde değerlendirmeye alınabilir. Bu kapsamda düzenlenen DİİB’lerin kapatılmasında yukarıda belirtilen şartın sağlandığına ilişkin yeminli mali müşavir raporu aranır.
d-Bulgur ihracatı karşılığında 1001.19.00.00.00 GTİP’li makarnalık buğday, 1001.99.00.00.11 GTİP’li adi buğday ve 1001.99.00.00.13 GTİP’li kaplıca (kızıl) buğday ithalatına ilişkin DİİB düzenlenebilir.
e- Buğday unu, bulgur ve aşurelik buğday ihracatında; işbu Genelge’nin 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, fabrika binası kendisine ait olan firmalar tarafından ilk DİİB’de azami 1.500 ton buğday ithalatı yapılabilir. Sadece faal bir tesisi (fabrika binası) kiralayarak kendi adına kapasite raporu alan firmalar tarafından ise; ilk DİİB’de azami 1.500 ton, daha sonraki DİİB’lerde ise firma performansı dikkate alınarak, açık DİİB’ler kapsamında miktar bazında asgari % 50 ihracat gerçekleşmesi kaydıyla, azami 7.000 ton buğday ithalatı yapılabilir. Bu firmalar için, indirimli teminat uygulanmaz.
2- Buğdayda Verimlilik Oranı Nasıl Uygulanır?
a- Buğday unu ihracatı öngörülen DİİB’ler kapsamında asgari %74 verimlilik oranı esas alınır.
b- Grup firmaları haricinde aracı ihracatçı ile yapılan ihracat, DİİB kapsamındaki buğday unu ihracatı taahhüdüne sayılmaz.
c-“Bulgur/aşurelik buğday”, “makarna/şehriye/irmik” ve “buğday unu” ihracatı öngören DİİB başvurularında, ikincil işlem görmüş ürünler için sırasıyla 65 $/ton, 80 $/ton ve 90 $/ton seviyelerinden düşük olmamak üzere gerçek değerler üzerinden birim fiyat beyan edilir.
B-Mısırda DİİB Nasıl Uygulanır?
1- Mısır ithalatı karşılığında nişasta, nişasta bazlı şeker, yetiştiricilik faaliyeti kapsamındaki ürünler (kümes hayvanları eti, yumurta vb.) ve balık ihracatı öngörülen DİİB’ler kapsamında, 01/08/2022 tarihinden itibaren (bu tarih öncesinde tescil edilmiş gümrük beyannameleri hariç olmak üzere) gerçekleştirilecek ihracatta, mısır ithalatının gerçekleştirilmesini müteakip ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda ihracat yapılması şartı aranır.
2- Önce mısır ithal edilmesi kaydıyla, mısır irmiği ve mısır irmiğinden elde edilen makarna için DİİB düzenlenebilir.
Faal bir tesisi (fabrika binası) kiralayarak kendi adına kapasite raporu alan firmaların mısır irmiği ihracatı öngören DİİB düzenlenmesine yönelik başvuruları değerlendirmeye alınmaz. Mısır irmiği ihracatı öngörülen DİİB’lerde, fire ve/veya verimlilik oranından kaynaklanan revize gerekliliği hariç olmak üzere, ihracat taahhüdünü aşan ihracat miktarı belge kapsamında değerlendirilmez ve revize işlemine konu edilmez.
3-Organik kırık mısır ihracatı öngörülen DİİB’ler kapsamında; döviz kullanım oranının %80’i aşmaması, eşdeğer eşya kullanılmaması, indirimli teminat uygulanmaması, asgari %95 randıman oranının esas alınması, üretim aşamasında herhangi bir fire öngörülmemesi, ithal edilen ürünün ihraç edilen ürün bünyesinde yer aldığına dair ayniyatın yapılması, ihraç edilecek ülkenin DİİB başvurusu esnasında açıkça belirtilmesi ve bir takvim yılı içerisinde ihracatı öngörülen organik kırık mısır miktarının firmanın yıllık üretim kapasitesini aşmayacak şekilde sınırlandırılması kaydıyla organik mısır ithalatı yapılabilir. Bu kapsamda, sadece DİİB özel şartında belirtilen ülkeye gerçekleştirilen ihracatlar DİİB’in ihracat taahhüdüne sayılır. Ayrıca, söz konusu DİİB’ler kapsamındaki organik mısır ithalatında dönemsel ithalat kısıtlaması uygulanmaz. Anılan DİİB başvuruları kapsamında, ihraç ve ithal listesinde yer alan ürünlere “organik” ibaresinin eklenmesi ve ihraç edilecek ürünün ülkemiz organik mevzuatı çerçevesinde Tarım ve Orman Bakanlığınca yetkilendirilmiş kuruluşlarca sertifikalandırılarak organik olduğunun tespit edilmiş olması gerekmektedir.
C- Mercimekte DİİB Nasıl Uygulanır?
Kabuğu çıkarılmış, işlenmiş ve paketlenmiş mercimek ihracatı öngören DİİB’ler kapsamında; Döviz kullanım oranının % 80’i aşmaması (İkincil işlem görmüş ürün ihracat taahhüdü içeren DİİB’ler dahil),
1- Önce ithalatın gerçekleştirilmesini müteakiben ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda mercimek ihracatı yapılması,
2- İndirimli teminat uygulanmaması
kaydıyla kabuklu mercimek ithalatı yapılabilir.
D- Şekerde DİİB Nasıl Uygulanır?
1- DİİB kapsamında 1701.99.10.00.11 GTİP’li kristal şeker ithalatında asgari %20 oranında teminat uygulanır.
2- DİİB’lerin kapatılmasında, Tarım ve Orman Bakanlığınca düzenlenen uygunluk yazısı aranır.
DİİB başvurularında, ihraç ürün bünyesinde kullanılan şekere ilişkin olarak azami %3 fire oranı esas alınır.
3- 1701.99.10.00.11 GTIP’li kristal şeker ithalatı öngörülen DİİB’ler kapsamında, kristal şeker ithalatının gerçekleştirilmesini müteakip ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda ihracat yapılması şartı aranır.
E- Kuru Fasulyede DİİB Nasıl Uygulanır?
1- Konserve kuru fasulye ihracatı öngören DİİB’ler kapsamında;
2- Döviz kullanım oranının %80’i aşmaması, üretim aşamasında herhangi bir fire öngörülmemesi,
3- Önce kuru fasulye ithalatının gerçekleştirilmesini müteakiben ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda ihracat yapılması şartları aranır.
F- Nohutta DİİB Nasıl Uygulanır?
Konserve nohut ihracatı öngörülen DİİB’ler kapsamında;
Döviz kullanım oranının %80’i aşmaması, üretim aşamasında herhangi bir fire öngörülmemesi,
Önce nohut ithalatının gerçekleştirilmesini müteakiben ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda ihracat yapılması şartları aranır.
3- Buğday, Şeker ve Bakliyatta DİİB Süreleri Nasıl Uygulanır?
Gümrük Tarife Cetvelinin 1-24’üncü fasıllarında yer alan muhtelif tarım ürünlerinin ihracatına yönelik olarak düzenlenecek DİİB'lerin süreleri Tablo 2’de belirtilmektedir. Bu tabloda madde adı yer almayan tarım ürünlerine İlişkin DİİB süre müracaatları ise, 12 ayı aşmamak kaydıyla proje bazında değerlendirilmek suretiyle sonuçlandırılır. Belge süreleri farklı olan eşyaların ihracatını öngören DİİB başvurularında ise belge süresi kısa olan eşyanın DİİB süresi esas alınır.
4- Buğday, Şeker ve Bakliyatta Verimlilik ve İkincil İşlem Görmüş Ürün Oranları Nasıl Uygulanır?
Muhtelif tarım ürünlerinin işlenmesi sonucunda ortaya çıkması öngörülen asgari asıl işlem görmüş ürün (verimlilik) ve azami ikincil işlem görmüş ürün oranları Tablo 8’de belirtilmektedir. Ancak, Tablo 8’de belirtilen oranların DİİB düzenlenmesi aşamasında esas alınması firmanın sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Tablo 8: Verimlilik ve İkincil İşlem Görmüş Ürün Oranları (Değişik: 23/12/2021)