Kudüs dünya üzerinde en kutsal mekanları bünyesinde toplamış sayılı kentlerden biridir. Özellikle Mescidi Aksa, üç semavi din için de kutsallık taşımasından ötürü her dönem el üstünde tutulmuştur. Peki, Mescidi Aksa nedir, ne zaman yapıldı? Mescidi Aksa'yı hangi peygamber yaptı? Mescidi Aksa neden önemli? Detaylar haberimizde...
Mescid-i Aksa nedir?
Mescid-i Aksa Kudüs kentinin Eski Şehir kısmında yer alır ve İslamiyet dinindeki en önemli üçünvü kutsal mekan sayılır. Mescid-i Aksa, Kubbet-üs-Sahra yanında bulunur. 17 kapı ve 4 minareden oluşur.
İlk kıblemiz: Mescid-i Aksa
Mescid-i Aksa Müslümanlar'ın ilk Kıble yönüdür. Kur'an-ı Kerim'de Mescid-i Aksa hakkında şöyle bir kısım vardır: "Kulunu (Muhammed'i) bir gece Mescid-i Haram'dan (Mekke'den), kendisine bir kısım ayetlerimizi göstermek için, çevresini mübarek kıldığımız Mescid-i Aksa'ya (Kudüs'e) götüren Allah'ın şânı ne yücedir. Doğrusu O, işitir ve görür."
Hz. Muhammed ise Mescid-i Aksa için şu sözleri söylemiştir: "Yolculuk ancak şu üç Mescid'den birine olur: Benim şu mescidime (Mescid-i Nebevî), Mescid-i Haram'a ve Mescid-i Aksa'ya.''
Mescid-i Aksa yalnızca Müslümanlar için kutsal bir yer değildir. Aynı zamanda Yahudiler için de Mescid-i Aksa en kutsal yer olarak görülmektedir.
Müslümanlar, Hz. Muhammed'in Mekke'de bulunan Mescid-i Haram'dan Miraç'a yükselerek Mescid-i Aksa'ya geldiğine inanır.
Mescid-i Aksa, Hz. Muhammed tarafından Kıble olarak duyurulmuştur ve Hicret sonrası geçen 17 aya kadar bu şekilde kalmıştır. Daha sonra Allah, Hz. Muhammed'e Kıble yönünü Kâbe olarak vahiy etmiş ve Kâbe, Kıble yönü haline gelmiştir.
Mescid-i Aksa kim tarafından ne zaman inşa edildi?
Mescid-i Aksa’yı Kim Yaptı? Yapılmasına Hz. Davud döneminde başlanan mübarek yerin yapımını Hz. Davud tamamlayamadan vefat etmiştir. Yarım kalan yapıyı tamamlama görevi Hz. Davud’un oğlu Hz. Süleyman’a kalmıştır.
Babasının ölümü ardından inşaatı tamamlamak isteyen Hz. Süleyman 12 mahalleden oluşan Kudüs şehrini işlerinde iyi bilinen inşaat işçilerini bularak kısa sürede tamamlatmıştır. Tüm inşaatının bitmesi 7 yıl sürmüştür. Bu yapım süresi boyunca inşaat malzemelerinin yanında değerli taşlarda eritilerek Mescid-i Aksa’nın yapımında kullanılmıştır.
Hz. Süleyman tarafından tamamlanmış olan Mescid-i Aksa’ya Beyt-ül Makdis de denilmektedir. Ancak bu isim Kuran-ı Kerim’de geçmemektedir. Hz. Musa’dan kalma öz tevratında bu mescidin tamamlanmasının ardından buraya konulduğu söylenir. Ahid sandığının içine konulan öz Tevrat Hz. Süleyman tarafından mescide konulmuştur. Asurlular tarafından işgal edilen ve yakıp yıkılan Kudüs şehrinde ise bu yıkımın ardından mescidin yapımında kullanılan değerli taşlar ve eşyalar çalınmıştır.
Bu işgalin ardından yıllar sonra tekrar onarılan ve yeniden inşa edilen Mescid-i Aksa bu kez de Romalılar tarafından işgale uğranmasının kurbanı olmuştur. Bu işgaller neticesinde Kudüs-Musevi ilişkisi zarar görmüştür. Kabe yapılmadan öncesine kadar ise bu mescit, Müslümanların kıblesi olarak kabul ediliyordu. Hz. Muhammed’in burada miraca yükseldiği ve burada namaz kıldığı biliniyor.
Mescid-i Aksa ilk olarak Hz. Muhammed'in sahabelerinden birisi olan Ömer bin Hattab tarafından inşa edilmiş küçük bir din eviydi. Daha sonra Emeviler'in beşinci halifesi Abdülmelik tarafından tekrar inşa edildi ve genişletildi. Abdülmelik'in oğlu Birinci Velid tarafından 705 yılında Mescid-i Aksa'nın yapımı tamamlandı. Mescid-i Aksa, 746 yılında meydana gelen bir deprem sonrası yıkıldı. İkinci Abbasi halifesi Mansur 754 yılında tekrar Mescid-i Aksa'yı inşa etti. Oğlu Mehdi ise 780 yılında Mescid-i Aksa'yı tekrar inşa etti. 1033 yılında meydana gelen depremle beraber Mescid-i Aksa ağır hasar aldı. 1035 yılında ise Fatimi Devleti'nin ikinci halifesi Zahir Mescid-i Aksa'yı onararak tekrar inşa etti ve bugünkü halini kazandırdı.
Her bir inşa ve tadilat sırasında o dönem başta olan halifeler Mescid-i Aksa'ya eklemeler ve yenilikler yaptı.
1099 yılında gerçekleşen Haçlı Seferleri sırasında Kudüs kenti ele geçirildi ve Mescid-i Aksa kiliseye çevrildi. Eyyubi Hanedanı'nın kurucusu Selahaddin Eyyubi, 1187 yılında Kudüs'ü geri aldı ve Mescid-i Aksa'yı tekrar camiye çevirdi.
Geçen yıllar boyunca Mescid-i Aksa, Eyyübiler, Memlükler, Osmanlı Devleti ve Ürdün tarafından sürekli olarak restore edildi.
Mescid-i Aksa nerede yer alır?
Günümüzde Kudüs kentinin Eski Şehir kısmı İsrail devletinin kontrolü altındadır fakat Mescid-i Aksa'nın kontrolü Ürdün destekli Filistin devletinin kontrolündedir.
Mescid-i Aksa neden önemlidir?
Dört büyük din içinde büyük önem taşıyan Kudüs şehrinde bir o kadar önemli olanlardan bir tanesi de şüphesiz Mescid-i Aksa’dır. İslam dünyası için büyük önem taşıyan bu ibadethane kutsal kitap olan Kuran-ı Kerim’de mübarek yer olarak geçer. En uzak yer anlamına gelen Mescid-i Aksa islamiyetin ilk zamanlarında Mekke’ye en uzak ibadethane olduğu için bu adı almıştır.