Bugün Bilim Kurulu, yarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Kabinesi toplanacak. Her iki toplantıda da son günlerdeki vaka artışları masaya yatırılacak. Kapanma seçeneği de dahil yeni önlemlerin olup olmayacağı bu toplantılarda netlik kazanacak.
Covid-19 vakalarındaki artışla birlikte bir yıldan bu yana salgın nedeniyle çok zor günler geçiren esnafı “tam kapanma” korkusu sardı. Bir yılı aşkın süredir maddi sıkıntılar yaşayan esnaf, yeni bir kapanmayı kaldıramayacağını söylüyor.
2020’nin mart ayında başlayan Covid-19 salgınının ekonomik yaşama etkileri sürerken salgına karşı alınan tedbirler kapsamında Türkiye genelinde olduğu gibi Gaziantep’te de faaliyetleri kısıtlanan ve geçici olarak durdurulan esnaf, zor günlerden geçtiklerini ve kapanmanın esnafı mağdur edeceğine dikkat çekiyor.
Salgın sonrasında her sektörde olduğu gibi küçük esnaf da mart ayından bu yana işleri düştüğü için çok zor günler geçiren esnaf “normalleşme” için tam sevinirken Ramazan ayında tam kapanmanın gündeme gelmesiyle endişelenmeye başladı.
Yüksek riskli iller arasında bulunan Gaziantep’te esnafı, iflasın eşiğinde olduklarına dikkat çekerek tam kapanmanın uygulanmasıyla mağduriyetlerinin daha da artacağına dikkat çekti.
Salgın sürecinde çok zor günlerden geçtiklerine dikkat çeken ayakkabı dükkan işleten Reşit Bozkurt, dükkkan kirası, elektrik, su, SGK primleri, vergiler ve diğer ödemeleri biriken esnafın tam kapanmayı kaldıramayacağını söyledi.
“Virüs sadece esnaftan mı bulaşıyor?”
Esnafın kepenk kapatacak duruma geldiğine dikkat çeken Bozkurt, “Elektriğimizi, suyumuzu maliye borcumuzu ödeyemiyoruz. Cumartesi-pazar günü kısıtlama çıktı, kısıtlama çıkarken market zincirleri için bu kısıtlama neden uygulanmıyor? Market zincirler, 100 tane esnafın satışını yapıyor. Gıda üzerine satışını yapsın, kabul ediyoruz. Fakat ayakkabı, kıyafet ve diğer benzeri ürünleri satmasını anlayamıyoruz. 20 gün gibi bir kapanmadan bahsediliyor, 20 gün esnafın dükkanı kapandığı gibi esnaf ne yapacak, ödemeleriniz ne olacak? Esnaf olarak biz ne yapacağız? Esnafın durumu ne olacak? Küçük esnaf bitme aşamasında, zaten borçla dükkânımızı ayakta tutmaya çalışıyoruz, borçla da hiçbir borç kapanmaz. Artık insaf diyoruz. İdareciler karar verdiği zaman insanları yıpratmadan bitirmeden ve öldürmeden karar vermeleri lazım. Hafta sonu kısıtlamasını kabul ediyoruz. Ama 3-5 bin kişi ile çalışan fabrikalar var. Virüs sadece esnaftan mı bulaşıyor?” diye sordu.
“Kapanma kararı esnafı mağdur eder”
Zor durumda olan esnafın tam kapanmayı kaldıramayacağına dikkat çeken giyim dükkanı işleten Sermest Talaz, “Esnafı tamamen bitirmek istiyorlar. Büyük esnafa izin var ama küçük esnafa izin yok. Bütün esnafın tamamen kapatılması esnafın iflas etmesi demektir. Vergiden muaf olduğumuz söyleniyor, iş yerimiz sadece ödediğimiz vergilerle dönmüyor. Devletin esnafa destek çıkması lazım. Tamamen kapanmanın olmaması lazım. Cumartesi-pazar zaten kapanıyor, tamamen kapanmamız esnafın tamamen bitmesi demektir. Kapanma kararı esnafı mağdur eder. Biz zaten ödemelerinizi yapamıyoruz. Cumartesi-pazar insanlar alışverişini yapıyordu. Fakat cumartesi-pazar vatandaş dışarı çıkmadığı zaman alışveriş olmuyor, alışveriş olmadığı zaman da esnafı mağdur oluyor. Tamamen kapalı olursak ödemelerimizi yapamayacağız. Daha çok mağdur olacağız.” ifadelerini kullandı.
“Tam kapanma olduğu zaman büyük mağduriyetler olacaktır”
Bir yılı aşkın süredir maddi sıkıntılar yaşayan esnafın, yeni bir kapanmayı kaldıramayacağını belirten sürücü kursu işleten Nihat Yetkin de şunları söyledi:
“Şu an için kesinleşmiş bir karar yok ama tam kapanma olursa küçük esnafın hepsi bu durumdan zarar görür. Sürücü kurslarının belli kısıtlamalarla şu an faaliyetleri var. Tam kapanma olduğu zaman büyük mağduriyetler olacaktır. Ehliyet alacak olanlar mağdur olur. Belli kısıtlamalarla ehliyet sınavlarımızı ve eğitimlerini veriyoruz. Cumhurbaşkanımızın bu yönde bir görüş beyan edeceğine inanıyorum. Fakat bu kısıtlamaların bizim üzerimize getirdiği belirli yükler var. Tam kapanma olursa küçük esnaf olarak ayakta durabilmemiz biraz zor gözüküyor. Ama yine de tam kapanma olursa devletten beklentimiz; desteklenmemiz ve teşviklerin verilmesidir. Desteklerle en azından esnafı rahatlatmasını bekliyoruz.”
“Virüs zincir marketlerde bulaşmıyor da küçük esnafta mı bulaşıyor?”
Tam kapamanın esnafı çok mağdur edeceğine dikkat çeken giyim dükkanı işleten Ramazan Erdem ise, “Özellikle de küçük esnaf olarak bu konu hakkında çok mağduruz. Cumartesi-pazar kısıtlamalarını bir nebze olsun kabul ettik ama geri kalan 5 günü kabul edecek durumda değiliz. İnşallah devletimiz böyle bir karar almaz, bu kararın alınmasına engel olur. Zaten yaklaşık bir senedir çok zor durumdayız. Zaten çevremizden aldığımız borç ile ayakta durmaya çalışıyoruz. Kapanma durumunda da borcumuzun üstüne tekrar borç ekleyip daha sonrası için ayakta durmaya çalışır mıyız, batar mıyız ve eski günlere tekrar döner miyiz, çok zor. Yanı başımızda marketler var, cumartesi-pazar günleri vatandaşlar bu marketlerde sıraya giriyor. Bu marketlerde virüs bulaşmıyor da mağdur olan küçük esnafta mı bulaşıyor?” dedi.
“Esnaf kepenk kapatma durumuna geldi”
Salgının sürecinin artık bitmesini istediklerini için züccaciye dükkânı işleten Ahmet Özda da, Şu anda zaten mağdur oluyoruz. Ayda zaten 8 gün kapalı kalıyoruz. 15-20 gün tam kapanma olacaksa, hastalık bitecekse olsun. En azından herkes önünü görür, işine gücüne bakmış olacak. Zaten hastalık devam ediyor, iki gün kapanma fazla bir etkilemiyor. Bir an evvel herkesin önünü görebilmesi için Ramazan ayının içinde 15-20 gün kapansın. Fakat ondan sonra herkes işine gücüne baksın. Fakat kapanmadan sonra da salgın devam edecekse kapanmanın bir anlamı yoktur.” şeklinde konuştu.