Kırmızı pancar bilimsel olarak beta vulgaris olarak bilinen ve dünyadaki birçok mutfakta kullanılan bir kök sebzesidir. Kırmızı pancarın faydaları nelerdir, kırmızı pancar hangi hastalıkları engeller? Tüm bu soruların cevaplarını Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel açıkladı.
2Çalışmalar, pancarın birkaç saatlik bir süre zarfında kan basıncını 4-10 mmHg kadar düşürebileceğini göstermiştir. Bu etki çiğ pancarda pişmiş pancara göre daha güçlüdür. Pancarın bu kan basıncını düşürme etkisi, kan damarlarının gevşemesini ve genişlemesini sağlayan bir molekül olan nitrik oksitin düzeylerini artırmasından kaynaklanmaktadır. Pancardaki nitrat kan basıncının düşmesini sağlayan nitrik okside dönüştürülür.3Birçok araştırma nitratın, özellikle yüksek yoğunluklu dayanıklılık egzersizi sırasında fiziksel performansı artırabileceğini göstermiştir. Pancar veya pancar suyu da yüksek inorganik nitrat içeriğinden dolayı çalışmaların çoğunda nitrat kaynağı olarak kullanılmıştır. Araştırmalar, pancar tüketiminin egzersiz sırasında ihtiyaç duyulan oksijen miktarını azaltarak ve yorgunluk hissetme süresini uzatarak atletik performansı artırdığını gösteriyor.4Yapılan bir çalışmada bisiklet sporcularına 500 mL pancar suyu ve plasebo verilerek, 4 ve 16 km mesafeli bisiklete binme etkinliklerini tamamlamaları istendi. Çalışma sonucunda pancar suyu alan sporcuların her iki mesafeyi de plasebo alan sporculardan % 2,7 daha hızlı tamamladığı bildirildi. Pancarın etkisini en üst düzeye çıkarmak için antrenman vea yarışmadan 2-3 saat önce tüketilmesi gerekmektedir.5Kronik inflamasyon; obezite, kalp hastalığı, karaciğer hastalığı ve kanser gibi çeşitli hastalıklarla ilişkilidir. Pancar, potansiyel olarak bir dizi anti-enflamatuar özelliğe sahip olabilen betalain adı verilen pigmentleri içerir. Osteoartritli hastalarda yapılan bir çalışma, pancar özü ile yapılan betalain kapsüllerinin hastalıkla ilişkili ağrı ve rahatsızlığı azalttığını göstermiştir.6Diyet lifi sağlıklı diyetin önemli bir bileşenidir ve çeşitli hastalıkların riskinin azaltılması ile ilişkilendirilmiştir. Pancar 100 gramında yaklaşık 2-3 gram lif sağlar. Yüksek lif içeriği sayesinde pancar, kabızlığın önlenmesine ve sağlıklı bir sindirim sistemi geliştirilmesine yardımcı olur.7Zihinsel ve bilişsel işlevler doğal olarak yaşla birlikte azalır. Beyindeki kan akışında ve oksijen beslemesindeki düşüş bu azalmaya katkıda bulunur. Pancardaki nitrat, kan damarlarının genişlemesini teşvik eder ve böylece beyne kan akışını artırarak zihinsel ve bilişsel işlevi geliştirebilir. Bununla birlikte, pancarların beyin fonksiyonlarını iyileştirmek ve demans riskini azaltmak için klinik bir ortamda kullanılıp kullanılamayacağı henüz gösterilmemiştir.8Pancarın antioksidan içeriği ve anti-enflamatuar yapısı, kanseri önleyebilme potansiyeline ilgi duyulmasını sağlamıştır. Pancar ekstresinin hayvanlarda tümör hücrelerinin bölünmesini ve büyümesini azalttığı gösterilmiştir. İnsan hücrelerini kullanan bir tüp çalışmasında betalain pigmentleri yüksek olan pancar ekstraktının prostat ve meme kanseri hücrelerinin büyümesini azalttığı tespit edildi. Genel olarak diyetinize ne kadar çeşitli renkteki meyve ve sebzeleri eklerseniz o kadar fazla antioksidan tüketmiş olursunuz. Daha fazla antioksidan almak demek, bazı kanser türleri için riski azaltmanıza yardımcı olabilir.9Pancar, yüksek su ve düşük kalori içeriğine sahiptir. Bu özelliklerin her ikisi de kilo kaybı için faydalıdır. Ayrıca pancardaki lif, iştahı azaltarak ve dolgunluk duygularını teşvik ederek kilo kaybını arttırmaya yardımcı olabilir, böylece toplam kalori alımını azaltır. Çalışmalarda pancarın kilo üzerindeki etkileri doğrudan test edilmemiş olsa da, diyetinize pancar eklemenin kilo vermenize yardımcı olabileceği muhtemeldir.10Sonuç olarak pancar, potansiyel sağlık faydalarından yararlanmak için günlük beslenmeye dahil edilebilecek besin içeriği yoğun bir besindir. Ancak unutulmamalıdır ki hastalıkların önlenmesinde ve sağlığın sürdürülmesinde en önemli olan toplam diyet veya genel beslenme şeklidir.