Moskova’nın yaklaşık 400 km kuzeydoğusunda küçük bir kasaba olan Povalikhino, belki de tarihinde ilk kez dünyanın gündeminde… Putin’in Rusya’sında bu durumdan ne kadar memnunlar bilinmez zira bu küçük kasabayı BBC’nin manşetten verdiği özel haberiyle gündeme getiren olay bir tercih, bir seçim sonucu!
Yasalar gereği en az iki adayın seçimlere katılmasının bir zorunluluk olduğu Rusya’da bu kural, Povalikhino’nun belediye başkanı Nikolai Loktev’i bir çözüm yolu bulmak zorunda bıraktı. Putin’in partisi Birleşik Rusya’nın adayı Loktev kurallara uygun bir seçim için belediyede temizlik görevlisi olarak çalışan Marina Udgodskaya’yı aday olarak gösterdi.
Povalikhino halkı artık Loktev’den nasıl yaka silker duruma geldiyse herhangi bir seçim kampanyası düzenlemeyen zira başkanlık gibi bir niyeti de olmayan, demokrasinin işlemesi için gereken bürokrasinin bir parçası olarak adı halkın önüne sunulan Marina ezici bir üstünlükle seçimden zaferle ayrıldı.
Satış asistanı olarak eğitim alan ancak sadece iki küçük dükkanın bulunduğu Povalikhino’da haliyle mezun olduğu alanda bir iş bulamayan Marina, ailesini geçindirmeye çalışırken bir yandan da bahçesinde ördek, tavşan, köpek, kedi ve büyükbaş hayvanlara da bakıyor. Belediyede temizlik görevlisi olarak çalışıyor, doğal gazın olmadığı kasabada kış aylarında başkanlık ofisindeki sobaların düzgün çalıştığını kontrol ediyor…
Seçim zaferinden sonra bir balkon veya bahçe konuşması hazırlamayan çünkü bu sonucu hiçbir şekilde beklemeyen Marina, ruh halini “İyi hissediyorum, normal… İlk başta biraz şaşkındım ama şimdi iyiyim. Mazbatamı aldım. Görevi geri çevirmedim. Kimse de beni ikna etmek zorunda kalmadı. Aday olmak benim kararımdı. İnsanlar beni seçmişse onlar için çalışacağım” sözleriyle anlattı.
Seçimin kaybedeni Nikolai Loktev. Fotoğraf: YEVGENY ZHURAVLEV / BBC
BBC’den Petr Kozlov, Loktev’le de konuştu. Kozlov, Loktev’in durumunu “gergin” olarak aktardı. Gergin olacaktır elbette. Hem olay büyüdü hem de hiçbir propaganda yapmamış birine karşı hezimete uğradı. Vatandaş aslında “Nikolai Loktev kardeşim. Bu kasabayı kimin yöneteceği önemli değil, kimin yönetmeyeceği bizi ilgilendiriyor” mesajını verdi. Onun durumunu anlatmak için gergin biraz hafif kalır sanki…
Loktev: ‘Zaferinde özel bir şey görmüyorum’
Loktev buna rağmen sakin gözükmeye çalışıyor ve “BBC Rusça Servisi’ne konuşan Loktev, “Evet, Marina Udgodskaya’dan aday olmasını ben istedim. Aslında başka birkaç kişiye de sordum, ama reddettiler. Açıkçası başka seçenekler olsaydı, ona sormazdım. Zaferinde özel ya da sıra dışı bir şey görmüyorum. Tebrik ederim” diyor.
Tabii ki bu ilginç duruma balıklama atlanmasının altında bir sebep var. Zira bu Birleşik Rusya için büyük PR yenilgisi. Putin muhalifleri ise Povalikhino’daki sonuçları dev bir zafer olarak yorumluyor. Aslında muhalefet Türkiye’den de alışık olduğumuz “çatı” kavramına Rusya’da da alışık. Putin’in partisinin adayları veya Putin’in politikalarını destekleyen adayların karşısında kim varsa muhalefet o cephede toplanabiliyor.
Povalikhino’nun yeni belediye başkanı Marina Udgodskaya (sağda) bir seçmeniyle birlikte. “Elbette ki Marina’ya oy verdim” diyen kasaba sakini kadın, “Kesinlikle başarı olacak” diyor. Fotoğraf: YEVGENY ZHURAVLEV / BBC
Birleşik Rusya yöneticilerinden Galina Poliakova BBC Rusça Servisi’ne “Birleşik Rusya’nın adayının kaybetmesi bizim için ‘korkunç’ bir şey değil. İnsanlar genellikle partiye değil, kişiye oy verirler. Muhtemelen, Udgodskaya da iyi bir iletişim kurdu ve muazzam yeteneklere sahip” derken “Tüm küçük semtlerin yöneticileri gibi Marina’nın bir mentörü olacak. Evet, tüm bu süreç sıra dışı, ama en nihayetinde bir trajedi değil” ifadeleriyle aslında Rusya’daki “kontrol” durumunun da boyutlarını gözler önüne serdi.
Tüm bunların yanında Marina Udgodskaya’nın seçilmesi; Minnesota eyaletinde Dorset adlı bir beldenin başkan olarak 4 yaşında bir çocuk olan Bobby Tufts’ı seçmesi, yine Minnesota’da Cormorant Village’da Duke adında bir köpeğin başkan seçilmesi veya Stubbs adlı bir kedinin Talkeetna, Alaska’yı 20 yıl (1997’den 2017’de ölümüne kadar) -ABD’deki kaynaklarda yer alan ifadelere göre- vergileri yükseltmeden ancak tam bir “demir pati” ile yönetmesi gibi eğlencelik ve sembolik bir iş değil.
Halk ile yapılan söyleşilerde de durum ciddi biçimde göze çarpıyor.
Bir seçmeni “Elbette ki Marina’ya oy verdim. Ona güveniyorum. Zeki bir kadın ve bu işte kesinlikle başarı olacak” diyor. Udgodskaya’nın kayınvalidesi ise “Bu kız benim gelinim” diyor ve ekliyor: “Eğer işi iyi hizmet verirse, kalır. Yapamazsa gider…”
‘Bir şeyleri düzeltmek için…’
Bir başka kadın, “Yeni ve taze yüzlere ihtiyacımız var. Köylerimizde bir şeyleri düzeltmek için şans bulması çok güzel” diyor. Mikhail adındaki bir adam da sonuçlara pozitif bakıyor: “Zamanla tecrübe kazanıp her şeyi öğrenecek. Genç, güzel ve neşeli birisi.”
Ivan adındaki kasaba sakini (ortada) Loktev’in kaybetme nedenini açıklıyor. Fotoğraf: YEVGENY ZHURAVLEV / BBC
90’lardan beri oy kullanmadığını ifade eden Ivan adında bir isim ise gayet gerçek bir tespitte bulunuyor ve aslında seçimin neden böyle sonuçlandığını da açıklıyor: “Loktev’in yapması gereken tek şey kasabamızdaki sokak lambalarını zamanında yakmaktı. Bunu bile yapamadı.”
Buradaki durum Povalikhino’ya has bir durum da değil. YouTube’da 2 milyondan fazla takipçisi olan ve Rusya’nın kırsal bölgelerini dolaşan Benjamin Rich adlı bir gezginin Bald and Bankrupt isimli kanalında da gerçek Rusya’yı görebiliyorsunuz.