Antep fıstığı, sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından yenebilen kabuklu bir meyve, bu meyvenin çekirdeği ve ağacıdır. Bazı yörelerde Şam fıstığı olarak da bilinir. Antep fıstığı ağacından yetişir, yağlı, ince kabukludur. Tatlıcılık ve yiyecek sektöründe kullanılır.
Meyve, yenilebilir kısmı uzun tohumlu bir drupa'dır. Genellikle kabuklu yemiş olarak düşünülen tohumu botanik yemiş değil kuru yemiştir. Meyvenin sert, krem renkli bir dış kabuğu vardır. Tohum, kabuğu leylak renkli, içi açık yeşildir.
Antep fıstığı, Türkiye'de Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, özellikle Gaziantep, Şanlıurfa, Hatay ve Kilis illerinde yetiştirilmektedir. Türkiye, Antep fıstığı üretiminde dünyada birinci sırada yer almaktadır.
Antep fıstığı, yüksek besin değeri ve lezzeti nedeniyle sevilen bir besindir. İçeriğinde protein, yağ, lif, vitamin ve mineraller bulunur. Kalsiyum, magnezyum ve potasyum açısından iyi bir kaynaktır.
Antep fıstığı, çiğ, kavrulmuş, tuzlanmış veya şekerli olarak tüketilebilir. Tatlılarda, pastalarda, kurabiyelerde, dondurmalarda, salatalarda ve yemeklerde kullanılır.
ANTEP FISTIĞI FAYDALARI
Antep fıstığı, yüksek besin değeri ve lezzeti nedeniyle sevilen bir besindir. İçeriğinde protein, yağ, lif, vitamin ve mineraller bulunur. Kalsiyum, magnezyum ve potasyum açısından iyi bir kaynaktır.
Antep fıstığının faydaları şunlardır:
Kalp sağlığını destekler: Antep fıstığı, iyi huylu kolesterol (HDL) seviyelerini yükseltmeye ve kötü huylu kolesterol (LDL) seviyelerini düşürmeye yardımcı olan doymamış yağ asitleri bakımından zengindir. Bu, kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olur.
Kan şekeri seviyesini düzenler: Antep fıstığı, lif bakımından zengindir. Lif, sindirimi yavaşlatmaya ve kan şekeri seviyelerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
Kan basıncını düşürmeye yardımcı olur: Antep fıstığı, potasyum bakımından zengindir. Potasyum, kan basıncını düşürmeye yardımcı olan bir mineraldir.
Beyin sağlığını destekler: Antep fıstığı, E vitamini ve magnezyum bakımından zengindir. E vitamini, hücreleri oksidatif stresten korumaya yardımcı olurken, magnezyum, beyin fonksiyonlarını desteklemeye yardımcı olur.
Göz sağlığını destekler: Antep fıstığı, lutein ve zeaksantin bakımından zengindir. Lutein ve zeaksantin, göz sağlığını korumaya yardımcı olan antioksidanlardır.
Kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir: Yapılan araştırmalar, Antep fıstığının kanser riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Sağlıklı kilo alımına yardımcı olabilir: Antep fıstığı, protein ve sağlıklı yağlar bakımından zengindir. Protein ve sağlıklı yağlar, sağlıklı kilo alımına yardımcı olur.
Antep fıstığı, sağlıklı bir diyetin parçası olarak tüketilebilir. Günde 28 gram Antep fıstığı tüketilmesi önerilmektedir.
ANTEP FISTIĞI NASIL YETİŞTİRİLİR?
Antep fıstığı, sıcak ve kuru iklimleri seven bir bitkidir. Türkiye'de Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, özellikle Gaziantep, Şanlıurfa, Hatay ve Kilis illerinde yetiştirilmektedir.
Antep fıstığı yetiştirmek için öncelikle uygun bir iklim ve toprak gerekir. Antep fıstığı, sıcak ve kuru iklimleri sever. Yaz sıcaklığının 35-40 derece arasında olduğu, kış sıcaklığının ise -10 derecenin altına düşmediği bölgelerde yetiştirilebilir.
Antep fıstığı, geçirgenliği iyi, kumlu-tınlı topraklarda iyi yetişir. Toprak pH'ı 6-7 arasında olmalıdır.
Antep fıstığı fidanları, genellikle sonbahar veya ilkbahar aylarında dikilir. Dikim yaparken, fidanların birbirine olan mesafesi 8-10 metre olmalıdır.
Antep fıstığı ağacı, iyi bakıldığında 100 yıla kadar yaşayabilir. Ağaçlar, 4-5 yaşından itibaren meyve vermeye başlar.
Antep fıstığı ağacının bakımı için sulama, gübreleme ve budama yapılmalıdır.
Sulama: Antep fıstığı ağacı, su seven bir bitkidir. Yaz aylarında düzenli olarak sulanmalıdır.
Gübreleme: Antep fıstığı ağacı, her yıl gübrelenmelidir. Gübreleme, ilkbahar ve sonbahar aylarında yapılır.
Budama: Antep fıstığı ağacı, düzenli olarak budanmalıdır. Budama, ağacın şekillendirilmesi ve meyve verimini arttırmak için yapılır.
Antep fıstığı hasadı, genellikle ekim-kasım aylarında yapılır. Hasat, elle veya makineyle yapılır.
Antep fıstığı, çiğ, kavrulmuş, tuzlanmış veya şekerli olarak tüketilebilir. Tatlılarda, pastalarda, kurabiyelerde, dondurmalarda, salatalarda ve yemeklerde kullanılır.