Tarım Bakanı İbrahim Yunaklı’nın yanıtlaması için soru önergesi veren Karaca, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 6 Haziran’da açıkladığı buğday alım fiyatlarının ardından mazot, ilaç ve gübre gibi tarım girdi maliyetlerinin üst üste zamlandığını ve açıklanan fiyatların buğday üreticilerinin giderlerini karşılamaya yetmediğini ifade etti.
Haziran’dan bu yana çözülmeyen randevu sistemi sorununun çiftçileri zarara uğrattığını belirten Karaca; girdi maliyetleri artarken buğday alım fiyatlarının neden artmadığını, randevu sistemi nedeniyle mağdur olan üretici köylülerin sorunlarının neden çözülmediğini, TMO fiyatlarının altında alım yapan tüccarlara köylülerin neden muhtaç edildiğini, boştaki ÇKS belgelerini kullanarak üretici köylü üzerinden kar eden tüccarların neden önüne geçilmediğini sordu. “
ÖNERGEDE ŞU SORULAR YER ALDI
Karaca önergesinde; Mazotta %95, ilaç ve gübrede ise %30’un üzerinde fiyat artışı olmuşken; TMO’nun arpa ve buğday alım fiyatlarını neden aynı düzeyde artmamıştır? Bakanlığınızın fiyat güncellemesi konusunda bir çalışması var mıdır? Sabah 7’de gidip akşama kadar ürün teslim etmeyi bekleyen üretici köylülerin mağduriyetini gidermek üzere, saati belli randevu sistemine geçmek üzere bir düzenleme yapmanın önünde ne tür bir engel vardır? Günlük alım kapasitesini arttırma konusunda bir çalışmanız var mıdır? Üretici örgütleri, randevu sistemindeki aksaklığın sebebini 30 Nisan 2023 tarihine kadar gümrük vergisinin sıfır olması nedeniyle depoların ithal buğdayla doldurulması ve bu sebeple depolarda yer kalmaması olarak açıklamaktadır. Depoların tamamının ithal buğdayla doldurulduğu doğru mudur? Depo sorununun çözülmesi için nasıl çalışmalar yapılmaktadır? TMO’dan randevu alamayan ya da çok geç tarihlere randevu aldığı için ürününü yok pahasına tüccara satmak zorunda kalan üretici köylülerin, tüccara mahkum bırakan bu uygulamadan kurtulmak üzere randevu için Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kaydıyla isim yazdırma ve avans verme gibi bir uygulama ile bu mağduriyetinin önüne geçmek üzere planlama ve ön ödeme yapılamaz mı? Üretici köylüler arasında yaygın olan “TMO buğday almıyor, alıyormuş gibi yapıyor” kanısını ortadan kaldırmak üzere randevu sistemini açık, ulaşılabilir hale getirmek için bir çalışmanız var mıdır? Basına yansıyan şekliyle; aylar sonraya randevu alabilen ve depo bulamadığı için ürünü tarlada tutan üretici köylüye TMO tarafından buğdayın kalitesinin düşük olduğu söylenmiş ve 8,25 TL yerine 7,50 TL’ye alınmıştır. TMO’nun bile türlü bahanelerle fiyat kırdığı koşullarda üretici köylüyü kim koruyacaktır? Yine basına yansıyan şekliyle; kimi tüccarların köylüden TMO fiyatlarının altında buğday satın aldıkları, ÇKS’si boşta kalan köylülerin belgelerinden faydalanarak buğdayı TMO’ya üretici gibi sattıkları öğrenilmiştir. Bu iddia karşısında boşta kalan ÇKS sahibi kişiler ile bu usulsüz işlemi yapan tüccarlar ve göz yuman kamu görevlileri hakkında bir soruşturma yapılmış mıdır” soruları da yer aldı.