İlaçlar pek çok farklı amaçla kullanılmakta olup ecza deposu hizmeti veren şirketler tarafından ilaç dağıtım süreçleri gerçekleştirilmektedir. İlaç fiyatları ve satışı ülkemizde yasal olarak belirlenmiş kurallara tabidir. Ecza deposu AR-GE üretim ve ecza deposu iletişim konularında detaylı bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz.
İlaç fiyatları ve satışları ülkelere ve yerel düzenlemelere ilişkin olarak çeşitli kurallara ve yönetmeliklere tabidir. Bununla birlikte ülkemizde ilaç satışı eczaneler tarafından gerçekleştirilen bir süreçtir. Eczaneler satışını yapacakları ilaçları ecza depolarından temin ederler. Hizmet standartları bazı yasal düzenlemelere bağlı olan eczaneler hem reçeteli hem reçetesiz ilaç satışı yapabilmektedir.
Reçetesiz İlaç Nedir?
Reçeteye tabii olmayan reçetesiz ilaçlar OTC yani Over the Counter olarak da anılır. Bilimsel olarak güvenlikleri kanıtlanmış olan reçetesiz ilaçlar tedavi edici, tedaviye yardımcı, hastalıkları önleyici veya tedavi sürecine destek olarak gruplandırılabilir. Reçetesiz ilaçlar, reçeteli ilaçlardan farklı olarak reçete olmadan veya bir doktor önerisine veya reçetesine ihtiyaç duyulmadan satın alınıp tüketilebilir. Koruyucu ve tedaviye yardımcı özellikleriyle eczanelerde reçetesiz olarak satılan sağlık ürünleridir.
Reçetesiz ilaçlar ülke ve ülkede geçerli olan mevzuat özelinde farklılık gösterebilse de; genellikle ağrı kesiciler, öksürük şurupları, sindirim sistemi düzenleyici ürünler, soğuk algınlığı ürünleri, kilo vermeye yardımcı ürünler, sigara bırakmaya yardımcı ürünleri, vitamin mineral element takviyeleri, cilt besleyici özelliğe sahip ürünler, omega-3 preparatları, deniz suları, bitkisel ekstrakt içerikli ürünler ile probiyotik mikroorganizma preparatlarından oluşur.
Takviye edici gıdalar / nutrasötikler sağlık problemleri üzerindeki etkinlikleri yapılan bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmış veya etkinlikleri geleneksel kullanıma dayanan, farmasötik formlarda da hazırlanarak ülkemizde gerekli bakanlık izinleriyle güvenilirliği desteklenmiş ürünler olarak tanımlanabilir.
Reçete Çeşitleri Nelerdir?
Ülkemizde uygulanmakta olan renkli reçete sisteminde, belirli gruplara ayrılmış olan ilaçlar yeşil reçete, kırmızı reçete, beyaz reçete, mor reçete ve turuncu reçete ile yazılabilmektedir. Hekimlerin hastalarına kullanması için verdikleri ilaçları ve bu ilaçları nasıl kullanacaklarını yazdıkları kağıtlar reçete olarak adlandırılır. Reçete üzerinde sırasıyla ilaçlar yazar. Her ilacın yanında ya da altında ise günde kaç adet kullanım yapılacağı ve toplamda kaç kutu alınabileceği bilgisi bulunur. Bununla birlikte reçetelerin aylık, 2 aylık ya da 3 aylık olarak yazılması mümkündür.
Kırmızı reçete genellikle uyuşturucu tarzındaki ilaçların hastaya verilmesi için kullanılır. Psikiyatrik hastalıklarda, şiddetli ağrının olduğu hastalarda, bazı kalp ve akciğer hastalıklarında, ameliyat ağrısı gibi şiddetli ağrılarda, kanser tedavisi kapsamında ve anestezi gereken durumlarda kırmızı reçeteli ilaçlar kullanılabilir.
Hastalara, kontrole tabi olmayan ilaçların verilmesi aşamasında beyaz reçete kullanılabilir. Genellikle uzman bir hekimin reçete etmesi zorunlu olmayan ilaçları kapsar.
Hematoloji hasta grubu olarak da adlandırılan ve kan hastalığı olan bireylerin kullandığı ilaçlar mor reçete ile verilir. Bu ilaçlar uzman hekim kaşesi gerektirmekte olup gerekli görüldüğünde verilmekte ve hastalar tarafından kullanılmaktadır.
Mor reçete gibi turuncu reçete de hematoloji hastalar için kullanılan bir reçete türüdür. Ancak mor reçeteyle turuncu reçete arasında bazı farklar vardır. Faktörlerin bir kısmı mor reçeteyle yazılırken bir kısmının yazılması için turuncu reçete kullanılması gerekmektedir.
Genellikle bağımlılık yapma özelliği olan ilaçların temin edilmesi için ise yeşil reçete kullanılır. Yeşil reçete ile yazılması gereken ilaçlar aynı zamanda Sağlık Bakanlığı’nın kontrolüne tabidir.
Yeşil Reçeteli İlaç Nedir?
Doktorlar hastalarına reçete yazarken farklı reçeteler kullanabilirler. Doktorların çeşitli hastalıklar için verdiği ilaçlar farklı renk reçetelere göre değişkenlik gösterebilir. Yeşil reçeteli ilaçlar, bağımlılık yapabilecek ilaçları içeren reçete çeşidi olarak tanımlanabilir. Yeşil reçeteli ilaçlar özellikle tedavi amaçlı olup doktor kontrolü dışında kullanılmamalıdır. Bu nedenle bu tür ilaçlara reçetesiz olarak erişilmesi mümkün değildir.
Yeşil reçeteli ilaçların tüm formlarının reçetelendirilmesi sırasında her bir yeşil reçeteye, aynı şekilde etkin maddeyi içeren ilaçlardan en çok iki kutu yazılması mümkündür. Doktorların yazdığı reçeteler ilaçların türüne ve özelliğine göre değişiklik göstermekte olup yeşil reçeteden farklı olarak kırmızı reçete de bazı ilaçları kapsar.
Yeşil reçete, bağımlılık yapıcı özelliğe sahip olduğu için doğru hastalıklarda belirli dozlarda kullanılması gereken ilaçların oluşturduğu bir reçete grubu olarak tanımlanabilir. Hekimler bağımlılık yapıcı özelliğe sahip ilaçları hastalarına vermek için renkli reçete sisteminin bir parçası olan yeşil reçeteyi kullanırlar. Yeşil reçeteyle verilen ilaçlar reçetesiz olarak alınabilen diğer ilaçlardan farklı özelliklere sahiptir.
Yeşil reçeteli ilaçların eczaneden temin edilebilmesi yalnızca hekimler tarafından reçete edilmesi ile mümkündür. Hekim tarafından reçete edilmeyen bir ilacı eczanelerden temin etmek söz konusu değildir. Yeşil reçete ile temin edilebilecek ilaçlar Sağlık Bakanlığı tarafından bağımlılık yapma özellikleri başta olmak üzere pek çok farklı faktöre bağlı olarak belirlenir.
Yeşil reçeteye tabi olan ilaçlar hekim tarafından uygun görülen durumlar dışında kullanılırsa insan vücuduna zarar vermesi olasıdır. Bu nedenle yeşil reçeteli ilaçlar yalnızca hekimler tarafından reçete edildiğinde, belirtilen dozlarda ve belirtilen sürelerle kullanılmalıdır.