İnşaat sektöründe maliyet krizi her geçen gün artmaya devam ediyor. Art arada gelen zamlar nedeniyle müteahhitler iş yapamaz duruma gelirken, hem vatandaş hem de kamu yatırımları bu durumdan zarar görüyor.
Türkiye’nin en büyük metropollerinden olan Gaziantep’te de geçtiğimiz aylarda bir çok kamu yatırımı durma noktasına gelmiş, ihalelere katılan firmalar olmaması nedeniyle pek çok yatırım askıya alınmak zorunda kalmıştı. Söz konusu durumun ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da inşaat birim fiyatlarında artışa gitmişti. Yapılan artışla kamu müteahhitleri az da olsa nefes alma fırsatı bulurken, inşaat maliyetlerindeki artışların ise sonu gelmedi.
Art arda gelen maliyet artışları sonrası kamu müteahhitleri yeni bir düzenleme bekliyor…
DERİN YARALAR AÇTI
Türkiye’de ve Gaziantep’te iş yapan kamu müteahhitleri, dertli… Sektörün sorunlarına ilişkin açıklamalarda bulunan KAMİAD Genel Başkanı Ali Adıgüzel, sektörün sorunlarını ve çözüm önerilerini anlattı. Adıgüzel yaptığı açıklamada, Özellikle sektöründen büyük girdi maliyetlerini oluşturan çimento, beton, demir, cam, PVC, tesisat ve elektrik malzemeleri gibi önemini ürünlerin çok kısa sürede astronomik rakamlara ulaştığını ve bunun da sektörde derin yaralar açtığını kamu anlattı.
KAMU MÜTEAHHİTLERİNİN İŞLERİ TAMAMLAYABİLME KABİLİYETİ KALMADI
KAMİAD Başkanı Adıgüzel, son iki yıl içinde yüzde 300ve yüzde 500 aralığında artan girdi maliyetleri ve tarihte benzeri görülmemiş fiyat artışları nedeniyle, kamuya taahhüt işi yapan yüklenicilerin uhdelerine aldıkları 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca ihale edilmiş işleri tamamlayabilme kabiliyeti kalmadığını söyledi.
MALİYET ARTIŞLARI, MÜTEAHHİTLERİ VURDU!
Adıgüzel, “Sürekli artan maliyetler karşısında devlet, birim fiyatlarını sene başında ortalama yüzde 85-90 oranında arttırarak güncelleme yaptı. Devletimizce yapılan bu düzenlemeler henüz ihale aşamasında olan işleri kapsıyor. Yapımı devam eden işler için ise farklı handikaplar doğurmaktadır. Piyasa tedarikçilerinin devletin rayiçleri artırdığı yönündeki algısı, her geçen gün fiyatlara yansımakta yükleniciler ise bu durumu izah etmekte zorluk yaşamaktadır. 2021 birim fiyatları ile sözleşme imzalayan bir yüklenici bu düzenlemelerden faydalanamamakta yalnızca geçici 5. ve 6. maddeden faydalanabiliyor. Bu yasa değişiklikleri de sorunlar karşısında kifayetsiz olduğu tüm kamuoyunun malumu olmuştur. Devletimizin 2022 yılındaki fiyat arışlarına maruz kalmış, türlü sıkıntılar içerisinde olan kamu müteahhitlerine, tüm olumsuz koşul ve şartları göz önünde bulundurarak, adalet ve hakkaniyet ölçüsünde destek vermesi hayati önem arz ediyor.’’
HEM MÜTEAHHİT HEM DE DEVLET ZARAR EDİYOR
Malzeme fiyatlarında artışların sektörü olumsuz etkilediğini kaydeden Adıgüzel, ‘’2017 ve 2018’den sonra bu aşırı artan malzeme fiyatları yüzünden müteahhitler işlerini yapamamaya, yarım bırakmaya ve özellikle son 1,5-2 yılda yüzlerce müteahhit teminatını yakmaya başladı. 20 milyonluk iş almış, işi yapsa 4-5 milyon lira zarar edecek. Teminat mektubu da 1,5 milyon lira ve bunu tercih ediyor. Burada devletin yatırımı yarım kalıyor, aynı işi yeniden ihale etmesi o fiyatın en az 1,5-2 katına mal oluyor. Müteahhit bundan mutlu değil. Müteahhidin o işi yapmak için kurduğu şantiye yapıları adı altında prefabrik konteynerleri, işçi yatakhaneleri, yemekhaneleri ve diğer tüm mobilizasyon giderlerin tümü de cebinden çıkıyor. Ödediği vergiler de müteahhidin cebinden çıkmış oluyor. Teminatını yaktığı için de mali aciziyet içine düşüyor ve 2 yıl ihalelerden yasaklı duruma düşüyor. Düşünün ki doktorsunuz ve 2 yıl doktorluk yapamayacaksınız. En kötü tarafı da bu. Hem iş yapamıyorsun, hem işi yarım bırakıyorsun. Ne işe devam eden mutlu ne de işi yarım bırakmak zorunda kalan. İkisi de bu işten büyük bir zarar görüyor. Aslında sorun kamu müteahhitlerinin değil, devletin yani hepimizin sorunu’’ ifadelerini kullandı.