Türkiye’de yıllık resmi enflasyon yüzde 70’e çıkarken gıda fiyatlarındaki artış dikkat çekiyor. Süt ürünlerine gelen zamlar sonrası sütün fiyatı son 6 ayda yüzde 50 arttı. Ulusal Süt Konseyi 15 Mayıs’tan geçerli olmak üzere çiğ sütün fiyatının yüzde 32 daha arttırılmasını tavsiye etti. Türkiye halihazırda, Avrupa’da süt ve süt ürünleri fiyatlarının açık ara en çok yükseldiği ülke. Süt, peynir ve yumurta fiyatları son 1 yılda Türkiye’de yüzde 60 artarken Avrupa Birliği’ndeki (AB) ortalama artış yüzde 7’de kaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı veriler süt ürünlerindeki fiyat artışını ortaya koydu. Buna göre Ekim 2021-Nisan 2022 arasında sütün ortalama litre fiyatı 7 liradan 10,4 liraya yükseldi. Aynı dönemde yoğurt fiyatı 8,7 liradan 13,2 TL’ye yükseldi. Beyaz peynir fiyatı ise Ekim 2021’de 32,8 TL iken Nisan 2022’de 50 lira bandını aştı.
Her geçen gün gelen zamlara bir yenisi daha eklendi. 15 Mayıs’tan itibaren süt ve süt ürünlerine yüzde 30’a yakın zam geldi.
5 AYDA %100 ZAM
1 lt çiğ süt üreticiden alınırken 5,70 lirayken arttırılarak 7,50 liraya yükseldi. Fakat maliyeti 8 lira olan süte yapılan zamlar üreticiye yaramadığı gibi vatandaşı da zamma boğdu.
Aralık 2021’de 10 lira olan süt fiyatlarına 5 ayda %100 zam yapılarak marketlerde satılan 1 lt pastörize sütün fiyatı 21 lira oldu.
Bir litre sütün 10 lirayı aşması, 2021 Aralık'ta üreticinin sattığı çiğ süt fiyatlarına yapılan artışlarla olmuştu. Aralık ayında iki kez zamlanan süt fiyatları, bir litre sütün önce 10 liraya sonra 14 liraya kadar çıkmasına yol açmıştı.
Perakende süt ve süt ürünleri fiyatlarına nisan sonu, mayıs başı itibarıyla bir zam daha gelmişti. Süt üreticisinin litresini 8 liraya mal ettiği bir litre sütü 5,70 TL’den zararına sattığı mayıs başında, marketlerdeki bir litre sütün fiyatı 16 liraya çıkmıştı.
ÜRETİCİYE YARAMADI
Vatandaşı bu zamlara boğan söz konusu çiğ süt zamları ise, üreticinin beklentisi karşılamıyor. Bir litre sütü yaklaşık 8 liraya mal eden ancak 5,70 TL’den satan üreticilerin zararını karşılamak için Ulusal Süt Konseyi (USK) çiğ süt referans fiyatlarını 7,50 TL’ye çıkardı. Ancak maliyetini karşılamayan bu fiyatlar karşısında üretici, zararı her geçen gün büyüdüğü için hayvanlarını kesime gönderiyor. Bu durumun ilerleyen dönemde hem süt hem ette büyük krize yol açması bekleniyor.
KAŞAR PEYNİRİ 100 LİRA OLDU
800 gramlık beyaz peynirler 60-85 lirayken, 1 kg beyaz peynirin fiyatı 80 ile 90 lira arasında değişiyor. Yapılan zamların ardından kaşar peynirin kilosu ise 100 lirayı aştı.
Marketlerde satılan tereyağlarının fiyatları da cep yakmaya devam ediyor. 1 kg tereyağının fiyatı 80-120 lira arasında değişirken 250 gram tereyağının fiyatı 16-18 lira oldu.
Yoğurt fiyatlarının geldiği seviye de dikkat çekiyor. 1 kg yoğurt 20-27 lira arasında satılırken ayran yapılan zamlarla birlikte 4 liradan 8 liraya yükseldi. Son zam öncesi 35 lira olan iki kiloluk yoğurtlar 45 liradan başlayıp 52 liraya kadar çıkıyor.