Türkiye’de her geçen gün daha da artan ekonomik çıkmaz, vatandaşı yardımlara muhtaç bıraktı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı verilerine göre, Gaziantep’te 2022 yılının ilk 3 aylık döneminde yaklaşık 500 milyon TL’lik sosyal yardım ödemesi yapıldı. Bakanlığın çeşitli başlıklar altında yaptığı sosyal yardım ödemeleri ve tutarı, vatandaşın krizden aldığı yarayı gözler önüne serdi.
Pandemi ve sonrasında başlayan ekonomik kriz, vatandaşın yaşam koşullarını alt üst etti. Dövizdeki büyük dalgalanma sonrasında ortaya çıkan vahim tablo, vatandaşın gün geçtikçe daha da yoksullaşmasına, gelirlerinin azalmasına neden oldu. Bu dönemde sabit ve dar gelirli aileler, ekonomik koşullar altında yaşamını sürdürmeye devam ederken, her geçen gün azalan alım gücü nedeniyle yardıma muhtaç bir hale gediler.
TÜİK’TEN DİKKAT ÇEKEN ARAŞTIRMA!
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2021 yılına ilişkin 'Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması' raporunu yayımladı. Araştırmaya göre; en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0,8 puan azalarak yüzde 46,7'ye düşerken, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,2 puan artarak yüzde 6,1'e yükseldi.
GİNİ KATSAYISI 0,401 OLARAK TAHMİN EDİLDİ
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir. En son yapılan araştırma sonuçlarına göre Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,009 puan azalış ile 0,401 olarak tahmin edildi. Toplumun gelirden en fazla pay alan yüzde 20'sinin elde ettiği gelirin en az pay alan yüzde 20'sinin elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı 8,0'dan 7,6'ya, gelirden en fazla pay alan yüzde 10'unun elde ettiği gelirin en az pay alan yüzde 10'unun elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 14,6'dan 13,7'ye düştü.
YILLIK ORTALAMA HANEHALKI GELİRİ YÜZDE 10,6 ARTTI
Türkiye'de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri yüzde 10,6 artarak 2021 yılı anket sonuçlarına göre 76 bin 733 TL oldu. Türkiye'de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir önceki yıla göre yüzde 11,9 artarak 33 bin 428 TL'den 37 bin 400 TL'ye yükseldi.
TOPLAM GELİRDEN EN YÜKSEK PAYI MAAŞ VE ÜCRET GELİRİ ALDI
Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 47,1 ile bir önceki yıla göre aynı kalan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 23,9 ile önceki yıla göre 2,1 puanlık artış gösteren sosyal transfer geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,5 ile önceki yıla göre 0,2 puan azalan müteşebbis geliri oluşturdu.
YOKSULLUK ORANI YÜZDE 28,7
Toplumun genel düzeyine göre belirli bir sınırın altında gelire sahip olan bireyler göreli anlamda yoksul sayılmaktadır. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2021 yılında 0,6 puan azalarak yüzde 14,4 oldu. Medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı ise son yılda 0,6 puan azalarak yüzde 21,3 olarak gerçekleşti.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,4 puanlık azalış ile yüzde 8,5 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin yüzde 70'i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre ise yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,3 puanlık azalış ile yüzde 28,7 oldu.
MADDİ YOKSUNLUK ORANI YÜZDE 27,2 OLDU
Finansal sıkıntıda olma durumunu ifade eden maddi yoksunluk; çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve otomobil sahipliği ile ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme ve evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme durumu ile ilgili hanehalklarının algılarını yansıtmaktadır.
Yukarıda belirtilen dokuz maddenin en az dördünü karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan ciddi maddi yoksunluk oranı; 2020 yılında yüzde 27,4 iken 2021 yılı anket sonuçlarında 0,2 puan azalarak yüzde 27,2 olarak gerçekleşti.
SÜREKLİ YOKSULLUK ORANI YÜZDE 13,8
Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadır. Buna göre, 2021 yılı anket sonuçlarına göre sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,1 puan artarak yüzde 13,8 oldu.
BAKANLIK, 500 MİLYON TL’LİK ÖDEME YAPTI
TÜİK tarafından yapılan araştırma sonuçlar bu yönde olurken, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının, Ocak-Mart dönemini kapsayan verileri, kamuoyu ile paylaşıldı. Söz konusu verilere göre, Gaziantep’te 2022 yılının ilk 3 aylık döneminde Bakanlık tarafından yaklaşık 500 milyon TL ödeme yapıldı.
Aile ve Sosyal Hzimetler Bakanlığı verilerine göre, Sosyal ve Ekonomik Destek, Elektrik Tüketim Desteği, Doğalgaz Tüketim Desteği, Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yardım, Muhtaç Asker Ailelerine Yardım, Muhtaç Asker Çocuğu Yardımı, Evde Bakım Yardımı, Yaşlı Aylığı, Engelli Aylığı, Engelli Yakını Aylığı gibi pek çok başlık altında yapılan ödemeler, insanların yaşam koşullarının ne denli zorlaştığının ve yardımlarla geçimlerini sürdürmeye çalıştıklarının göstergesi oldu.